تراوش‌های قلمی نامزدهای انتخابات

ابتکار:   فرهنگ و کتاب از دیدگاه سیاستمداران زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که خود صاحب تألیف یا ترجمه باشند. در این روزها که همه نگاه‌ها به سوی انتخاب رئیس‌جمهوری چهار سال آینده ایران است، نگاهی بر آنچه کاندیداها نوشته‌اند می‌تواند نخ تسبیحی باشد که چشم‌اندازی هر چند به اندازه روزنه‌ای به حوزه نشر و کتاب روشن کند. از میان ۶ کاندیدای ریاست جمهوری، اگر قرار بر انتخاب فرهنگی‌ترین فرد باشیم، باید روی مصطفی میرسلیم دست بگذاریم که در پیشینه کاری خود وزیری در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را بر عهده داشت؛‌ اگر چه دوران وزارت او همراه با نارضایتی بسیاری از اهالی این حوزه بود. با این حال نگاهی به تالیفات این کاندیداها می‌تواند ارتباط آنان را با این حوزه مشخص‌تر کند.
اسحاق جهانگیری
اسحاق جهانگیری، براساس حروف الفبا، نخستین کاندیدا به‌شمار می‌آید. او متولد ۱۳۳۶ که در کارنامه خود، پست‌هایی چون استانداری، نمایندگی مجلس و وزارت را برعهده داشته، در کارنامه خود ویراستاری کتاب «س‍ف‍ر اص‍ف‍ه‍ان‌: گ‍زارش‌ از س‍ف‍ر ری‍است‌ جم‍ه‍وری‌، ح‍ض‍رت‌ آی‍ت‌ال‍ل‍ه‌ ه‍اش‍می‌ رف‍س‍ن‍جانی‌ ب‍ه‌ است‍ان‌ اص‍ف‍ه‍ان» تألیف اس‍دال‍ل‍ه‌ ب‍ق‍ائ‍ی‌ را دارد. کتابی هم به نام «روایت اول: گفتارهایی در باب توسعه ایران (مجموعه سخنرانی‌های دکتر اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور)» در فهرست آثار سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران به نام جهانگیری وجود دارد.
حسن روحانی
رئیس‌جمهوری فعلی ایران، حسن روحانی، متولد ۱۳۲۷ و حقوقدان است. در سایت حسن روحانی، ۱۷ کتاب از او معرفی شده است. دو جلد «خاطرات‌ حجت‌الاسلام‌والمسلمین‌ دکتر حسن‌ روحانی انقلاب اسلامی (۱۳۵۷ - ۱۳۴۱)» خاطرات ۱۶ ساله اوست، دیگری که در واقع جلد دوم خاطرات است، به سال‌های دفاع مقدس می‌پردازد و هنوز منتشر نشده است. کتاب «امنیت ملی و دیپلماسی هسته‌ای» است که در آن علاوه‌بر تحلیل و سند، خاطراتی را هم مطرح کرده است. او کتاب‌های دیگری با نام‌های «امنیت ملی و نظام اقتصادی ایران»، «امنیت ملی و سیاست خارجی» و «امنیت ملی و محیط زیست» دارد که دو کتاب اخیر، هنوز منتشر نشده‌اند. «روایت تدبیر و امید» که سال ۱۳۹۱ منتشر شده است، در سال ۹۲ در انتخابات عنوان رسمی فعالیت‌های انتخاباتی و پس از آن دولت او شد. «انقلاب اسلامی؛ ریشه‌ها و چالش‌ها»، سه جلدی «اندیشه‌های سیاسی اسلام»، «آشنایی با کشورهای اسلامی»، «مقدمه‌ای بر تاریخ امامان شیعه»، «سن اهلیت و مسئولیت قانونی در فقه اسلام و نظام حقوقی»، «نقش حوزه‌های علمیه در تحولات اخلاقی و سیاسی جامعه» و «مبانی تفکر سیاسی امام خمینی (ره)» از دیگر آثار تألیفی حسن روحانی است.
سید ابراهیم رئیسی
براساس آنچه در سایت سید ابراهیم رئیسی آمده، او متولد ۱۳۳۹ و سابقه طولانی در حوزه فقه، قضا و دادستانی کشور دارد. او تاکنون سه کتاب منتشر کرده است؛ سه جلدی «تقریرات درس قواعد فقه». همچنین سه اثر در دست انتشار دارد، «ارث بلاوارث در فقه و حقوق»، «تعارض اصل و ظاهر در فقه و حقوق» و «سیر تحول در نظارت و بازرسی». با این حال هیچ کتابی به‌نام او در سایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ثبت نشده است.
محمدباقر قالیباف
در سایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، کتاب‌هایی به‌نام محمدباقر قالیباف ثبت شده است که بیشترشان با عنوان اصلی «نگاه راهبردی» منتشر شده‌اند اما سایت قالیباف به سه اثر اشاره کرده است: «حکومت محلی یا استراتژی توزیع فضایی قدرت سیاسی در ایران»، «ایران و دولت توسعه‌گرا» و ترجمه کتاب «خاورمیانه معاصر: تاریخ سیاسی پس از جنگ جهانی اول». با این حال او آثار دیگری هم منتشر کرده است که «مقدمه‌‌ای بر ژئوپلتیک» از کتاب‌های مورد علاقه قالیباف به‌شمار می‌آید.
مصطفی میرسلیم
مصطفی میرسلیم متولد ۱۳۲۶ و فارغ‌التحصیل رشته مکانیک است و در دولت دوم هاشمی رفسنجانی از سال‌های ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۶ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بود. اما براساس آنچه در سایتش آمده است، ۲۴ عنوان کتاب تألیفی دارد؛ او نخستین کتابش را در سال ۱۳۶۸ نوشته است و این اثر که «موتورهای درونسوز» نام دارد، برنده جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شده، همچنین جایزه بهترین کتاب دانشگاهی را هم به‌دست آورده است. از دیگر آثار او می‌توان به «الهام از نور»، «سفر با نور»، «نور عدالت»، «امانتی از نور»، «پالایش و ویرایش»، «نور امید»، «از واژه فارسی تا واژه بیگانه»، «رستگاری: تدبری در قرآن»، «درآمدی بر سیاستگذاری»، «زندگی سیاسی اجتماعی»، «پارسایی»، «راهبرد تأمین انرژی حمل و نقل»، «نشان آدمیت»، «حکومت و تدین»، «دعوت یار»، «چشم انداز توسعه»، «سرنوشت انسان»، «دریغا فارسی» و «حیات طیبه» اشاره کرد. او البته کتاب‌هایی هم زیر چاپ دارد که مهم‌ترین آنها «دانشنامه جهان اسلام» تألیف ۱۳۸۵ است که برنده جایزه کتاب سال شده. «جریان‌شناسی فرهنگی در ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی» و آخرین اثر او «دانش و فناوری موتور ملی پایه گاز» مربوط به سال ۱۳۸۷ است که این کتاب هم برنده جایزه ویژه بهترین کتاب تألیفی فنی زیرچاپ هستند.
مصطفی هاشمی‌طبا
مصطفی هاشمی‌طبا که متولد ۱۳۲۵ در اصفهان و دارای کارشناسی ارشد نساجی از دانشگاه امیرکبیر تهران است، متخصص سیستم آنالیز از سازمان مدیریت صنعتی محسوب می‌شود و در دولت‌های مختلفی وزیر بوده است. او در سایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، ۷ عنوان کتاب دارد که در سایت خانه کتاب آثار بیشتری را به نام خود ثبت کرده است. «پایان خویشتن (ذهن و بدن)»، «فقه در بازه زمان»، «اوقات خوش آن بود...»، «توسعه ظرفیت یادگیری (چالش مهم مدیران و رهبران)»، «مبانی کنترل تمرین ورزشکاران»، «سفر به وادی وحی» و «ورزش و شکوفایی» نام برخی از آثار اوست. به‌نظر می‌رسد با نگاهی به فهرست آثاری که کاندیداهای ریاست جمهوری منتشر کرده‌اند، می‌توان به زاویه دید آنان نسبت به مسائل پی برد؛ در واقع حتی تعداد بالای کتاب‌های یک کاندیدا نشانه‌ای از توانایی یک فرد در اداره یک کشور نیست بلکه تمرکز آن فرد در مباحث مرتبط با کشورداری و شناخت از فضای روابط بین‌الملل می‌تواند مردم را در انتخاب گزینه اصلح راهنمایی کند.