مهر: مؤسسات آموزش عالی در سراسر جهان در حوزههای مختلفی با یکدیگر رقابت میکنند. از استخدام استادان برتر گرفته تا ایجاد محیط آموزشی بهتر و فراهم کردن فرصتهای تحقیقاتی و پژوهشی اما یکی از حوزههای مهم رقابت آنها دستیابی به دانشجویان بیشتر و به خصوص نخبگان از داخل و خارج است.
در سالهای اخیر و پس از فروپاشی اقتصاد جهانی این امر اهمیت بیشتری یافت. همزمان با پیشرفت فناوری، بسیاری از دانشجویان ترجیح میدادند در آن دسته از مؤسسات آموزش عالی تحصیل کنند که برای آنها ارزش افزودهای داشته باشد. از سوی دیگر هزینههای زندگی و شهریه دانشگاههای بزرگ نیز به مثابه مانعی برای جذب دانشجو به حساب میآمد. به همین دلیل بسیاری از دانشگاهها سعی دارند با ارائه خدمات مختلف دانشجویان را به خود جلب کنند.
درهمین راستا نگاهی به برخی برنامههای دانشگاههای مهم دنیا برای جذب دانشجو میکنیم:
کمک هزینه هاروارد به دانشجویان مستعد و فقیر
در سال ۲۰۱۳ میلادی دانشگاه هاروارد تلاشهای خود را برای جذب دانشجویان طبقه متوسط و کم درآمد در آمریکا بیشتر کرد. این موسسه آموزش عالی نیز مانند بسیاری از دانشگاههای برتر دنیا با انگیزههای مالی و برنامههای هدف محور مختلف سعی دارد دانشجویان باهوش را از خانوادههای کم درآمد به خود جذب کند. در همین راستا برنامه کمک هزینه تحصیلی ۱۰۰ درصدی برای پرداخت شهریه، هزینهها و خوابگاه برای خانوادههایی فراهم میکند که درآمدشان کمتر از ۶۵ هزار دلار در سال است. خانوادههایی با درآمد ۱۵۰ تا ۶۵ هزار دلار در سال فقط صفر تا ۱۰ درصد هزینههای تحصیلی را پرداخت میکنند.
از سوی دیگر این دانشگاه برنامه Harvard College Connection را طراحی کرده تا با کمک شبکههای اجتماعی با دانش آموزان نخبه در سراسر آمریکا ارتباط برقرار کند.
دانشگاه آکسفورد به سراغ مدارس عمومی میرود
دانشگاه آکسفورد یکی از برترین مراکز آموزش عالی انگلیس و جهان است. با این وجود اکونومیست گزارش میدهد بین ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ میلادی تعداد فارغ التحصیلان شاخص این دانشگاه به شدت کاهش یافت. به اعتقاد کارشناسان آموزشی یکی از دلایل این امر روند طولانی پردازش درخواست متقاضیان در این دانشگاه است. این امر به خصوص برای دانش آموزان مدارس عمومی پررنگتر است.
در همین راستا این دانشگاه سعی دارد تا دانشجویان خود را از طیف وسیعتری انتخاب کند. به همین دلیل افرادی را استخدام کرده تا به سراسر انگلیس سفر میکنند و دانش آموزان را چه در مدارس خصوصی و چه عمومی به ثبت نام در آکسفورد تشویق میکنند. همچنین این دانشگاه مدرسه تابستانی برای معلمان برگزار میکند تا به آنها بیاموزد دانشگاه به دنبال چه نوع متقاضیانی است. با این وجود تعداد دانشجویانی که از مناطق فقیر نشین انگلیس وارد آکسفورد میشوند، همچنان کم است.
استادان دانشگاه استنفورد به نخبگان مشاوره میدهند
در سال ۱۹۹۵ میلادی دفتر جذب دانش آموزان در مرحله کارشناسی برنامهای آزمایشی برای شناسایی و جذب مستعدترین و بهترین دانشجویان ایجاد کرد. این برنامه هزینههای سفر برای ۲۰۰ دانشجوی مستعد جهت بازدید از پردیس دانشگاه استنفورد را فراهم میکند. اگر این دانش آموزان در دانشگاه وارد شوند، هرکدام میتوانند کمک هزینه ۱۵۰۰ دلاری تحقیقاتی دریافت کنند.
همچنین استادان این دانشگاه با دانشجویان تازه واردی که علاقه خاصی به برخی حوزههای کارشناسی دارند، به طور اختصاصی مشاوره میدهند.
یکی دیگر از برنامههای این دانشگاه کمک گرفتن از فارغ التحصیلان برتر خود برای جذب دانشجو از سراسر آمریکا است تا نخبگان و دانش آموزان برتر را به تحصیل در استنفورد ترغیب کنند.
ویدئوهای تبلیغاتی برای تحصیل در دانشگاه برکلی کالیفرنیا
برکلی از سال ۱۹۹۹ میلادی برنامهای خاص برای جذب دانشجو در پیش گرفت. طبق این برنامه گروهی از دانشجویان و استادان این دانشگاه با متقاضیان ورود به دانشگاه تماس میگرفتند و آنها را به تحصیل در برکلی تشویق میکردند. همچنین در پردیسهای این دانشگاه برنامههایی برای ارتباط حضوری و رو در رو با دانش آموزان مستعد اقلیتهای سیاهپوست، لاتین و سرخپوست ایجاد شد.
از سوی دیگر این دانشگاه ویدئوهایی برای دانش آموزان و دبیرستانهایی در سراسر ایالت کالیفرنیا ارسال کرد تا دانش آموزان را به تحصیل در برکلی تشویق کند.
فرصتهای شغلی و کارآموزی در دانشگاه MIT
جذب دانشجو در دانشگاه MIT، تاحدودی متفاوت از دانشگاههای دیگر است. این فرایند با توجه به علایق متنوع دانشجویان، رقابت برای جذب دانشجو بسیار متفاوت است. دانشگاه MIT برای جذب دانشجو برنامههای مختلفی دارد. یکی از این موارد برگزاری رویدادهای مختلف برای ارائه ایدههای دانشجویان به صاحبان کسب و کار و البته فراهم کردن فرصت کارآموزی برای دانشجویان در پروژه شرکتهای مختلف است. سالانه بیش از ۲۵۰۰ فرصت شغل و کارآموزی در MIT عرضه و برنامههای جذب دانشجو در پردیسها برگزار میشود. در این برنامهها حدود ۳۰۰ کارفرما بیش از ۴۷۰۰ مصاحبه با دانشجویان انجام میدهند. در مرحله بعد کارفرمایان میتوانند دانشجوهای مورد نظر خود را برای کار در پروژهها استخدام کنند.
یکی دیگر از ابزارهای جذب دانشجو در این موسسه اتاق استراحتی با تلویزیونهای مسطح و کنسولهای متعدد بازی است. در این سالن یک صفحه نمایش ۱۲ فوتی برای تماشای فیلم و باشگاه ورزشی مجهز نیز وجود دارد.
ایجاد محیط تحقیقاتی ایده آل در موسسه علوم و فناوری ETH Zurich
این دانشگاه سوئیسی اهمیت زیادی به جذب دانشجویان مستعد میدهد. یکی از روشهای جذب دانشجو در این دانشگاه استفاده از فناوریهای جدید، ایجاد محیط تحقیقاتی و فرصتهای آموزشی است که برای بسیاری از دانشجویان در کشورشان فراهم نیست. همچنین این موسسه آموزش عالی بورسیههایی برای دانشجویان کشورهای در حال توسعه فراهم میکند تا بتوانند با غلبه بر موانع مالی در سوئیس تحصیل کنند.
یکترم تحصیل دردانشگاه کرالا ودریافت مدرک
هند یکی از کشورهای آسیایی است که تصمیم دارد تعداد دانشجویان بین المللی خود را افزایش دهد.درهمین راستا دانشگاه کرالا نیز بیکار نمانده است. این دانشگاه به دانش آموزان و دانشجویان خارجی اجازه میدهد تا به مدت یکترم یا بیشتر در این دانشگاه و در رشته دلخواه خود تحصیل کنند. پس از تکمیل این دوره دانشجویان مدرکی دریافت میکنند و میتوانند برنامه تحصیلی خود را در کشورشان نیز ادامه دهند. این کلاسها در حوزه مختلف مانند سیستمهای درمانی،یوگا، هنرهای سنتی، ورزشهای رزمی و موسیقی ارائه میشود.
خوابگاه لوکس در دانشگاه توکیو
ژاپن یکی از قدیمیترین و تثبیت شده ترین سیستمهای آموزش عالی آسیا را دارد. با این وجود دانشگاه توکیو طی سالهای اخیر و پس از رکود اقتصادی با کاهش تعداد دانشجویان ورودی روبرو شد. این موسسه آموزش عالی راهکارهای مختلفی از ارائه کمک هزینه و بورسیه را برای مقابله با این چالش به کار گرفت. اما شاید یکی از جالبترین راهکارها برای جذب دانشجو ساخت خوابگاههای بسیار پیشرفته بوده است. در خوابگاههای این دانشگاه اتاق موسیقی، باغ انگلیسی، باغچهای با رزهای صورتی و حتی یک استخر وجود دارد.
شبکههای اجتماعی عامل محبوبیت کمبریج
به هرحال درمیان دانشگاههای گفته شده شاید یکی از نوآورانهترین موارد به کمبریج تعلق دارد. این دانشگاه برای معرفی خود به طیف وسیعی از دانش آموزان در سراسر جهان به رسانههای اجتماعی مانند توییتر، فیس بوک و اینستاگرام روی آورده است.
این دانشگاه در فیس بوک خود ویدئوهای تبلیغاتی جالبی به نمایش گذاشت و توانست فقط طی چند ماه تعداد فالوئرهای خود را ۴۰۰ درصد افزایش دهد. جالب آنکه ۸۵ درصد مخاطبان این دانشگاه در رسانههای اجتماعی در خارج از انگلیس زندگی میکنند. صفحه فیس بوک این دانشگاه از زمان آغاز فعالیت خود بیش از ۱.۲ میلیون لایک دریافت کرده و اکانت توئیتر آن نیز بیش از ۱۹۱ هزار فالوور دارد. در مرحله بعد و با توجه به محبوبیت عکاسی آنلاین این دانشگاه حساب اینستاگرامی نیز برای خود باز کرده است.
دریافت مدرک کارشناسی با دوسال تحصیل در دانشگاه تایوانی
در تایوان بسیاری از دانشگاهها علاقه به جذب دانشجو از کشورهای همسایه دارند. دانشگاه Meiho برای این منظور از راهکار جالبی کمک گرفته و با یک دانشگاه در ویتنام همکاری میکند. دانشجویان دانشگاه صنعت غذایی هوچی مین درویتنام پس از تکمیل سال دوم میتوانند به طور مشترک در برنامههای درسی با دانشگاهMeiho تایوان شرکت کنند. به عنوان مثال در این دانشگاه کلاسهای درسی مربوط به زبان چینی برگزار میشود. در این طرح دانشجویان میتوانند دو سال در ویتنام درس بخوانند و دو سال دیگر را در تایوان ادامه تحصیل دهند. در نهایت پس از پایان دوره درسی از دانشگاه Meiho در تایوان مدرک کارشناسی خود را دریافت میکنند. دانشگاه تایوانی مشغول همکاری با بقیه دانشگاههای منطقه است تا همین شیوه را در آنها نیز اجرا کند. این درحالی است که تایوان به دلیل کاهش نرخ جمعیت جوان اکنون با بحران دانشجو روبرو است و دولت این کشور نیز سال گذشته حدود ۲۱.۷۷ میلیون دلار برای افزایش این گروه سرمایه گذاری کرده است.
اجازه کار وکسب درآمد به دانشجویان خارجی در دانشگاه ملی سئول
دانشگاه ملی سئول نیز یکی دیگر از دانشگاههایی است که با ارائه برنامههای جدید سعی در جلب دانشجو دارد. البته تلاش این دانشگاه بیشتر در جذب دانشجویان خارجی است. ایجاد کلاسهای درسی به زبان انگلیسی نیز تلاشی در همین راستا بوده است. طبق قانون این کشور مصوبه ۲۰۰۱ میلادی، مقررات کار برای دانشجویان خارجی متفاوت است وبه آنها اجازه میدهد ۱۰ ساعت در هفته شغلی با درآمد داشته باشند که در مقایسه با بقیه کشورهای آسیایی بیشتر است . علاوه برآن در این دانشگاه هم نمایشگاههایی برای ایجاد همکاری میان دانشجویان خارجی و شرکتهای داخلی برگزاری میشود. همچنین این دانشجویان فقط با یک سپرده بانکی ۱۰ هزار دلاری میتوانند در این دانشگاه آموزش بگیرند. از سوی دیگر این دانشگاه برای جذب نخبگان خارجی بر تعداد استادان غیر کرهای خود را افزوده است.
تجهیزات لوکس در دانشگاه بوستون
این دانشگاه برای دانشجویان خود تجهیزات و لوازم لوکس فراهمی میکند. در دهکده دانشجویی این دانشگاه ساختمانی وجود دارد که شامل سالن مدیا، اتاقهای آکوستیک و چشم انداز خیره کننده رودخانه محلی را دربر دارد. جالب آنکه این ساختمان در مصرف انرژی صرفه جویی میکند.
روز درهای باز در ایران
درهمین راستا چند سالی است که در ایران مراسم روز «دربهای باز» در دانشگاههای بزرگ و برتر اجرا میشود. دانشگاههای ایرانی نیز با هدف آشنایی با رشتههای دانشگاهی این مراسم را برگزار میکنند. علاوه برآن این مراسم راهی برای جذب نخبگان و دانشجویان برتر به شمار میرود. در کنار آن دانش آموزان و داوطلبان کنکور سراسری میتوانند از نزدیک با روند فعالیت آموزشی، علمی و فرهنگی دانشگاهها آشنا شوند.
امسال برنامه دربهای باز در دانشگاههای بزرگی چون تهران، شهید بهشتی، صنعتی امیرکبیر، صنعتی اصفهان، علم و صنعت و شیراز برگزار شد.