اینستاگرام، افسردگی، استرس و کم‌خوابی

ایران: روزهای بسیاری از مردم جهان با تصاویر رنگین و فیلتردار اینستاگرامی عجین شده است. تصاویری که ممکن است در هر موقعیت عادی یا عجیبی ثبت شده باشند و جز کاربر که عکس را ثبت کرده کسی از پشت صحنه‌های‌شان باخبر نباشد. با این حال اینستاگرام، اپلیکیشنی که بالای ۷۰۰ میلیون نفر کاربر فعال دارد و همچنان در حال رشد است، این روزها در جهان به یکی از دلایل احساس عدم رضایت و خوشبختی تبدیل شده است. در بعضی مطالعات مثل تحقیقات جنبش سلامت YHM و جامعه برای سلامت عمومی RSPH در انگلستان، اینستاگرام رتبه اول بدترین شبکه اجتماعی را در ایجاد خطر برای سلامت روان به دست آورده است. در تحقیق YHM، پژوهشگران از ۱۵۰۰ جوان ۱۴ تا ۲۴ ساله در انگلستان سؤال‌هایی درباره شبکه‌های اجتماعی پرسیدند و جواب‌های‌شان نشان داد این شبکه‌ها می‌توانند از سیگار و الکل هم اعتیادآورتر باشند. موضوعی که روشن می‌کند چرا استفاده از شبکه‌های اجتماعی گاهی با استرس، افسردگی و کم‌خوابی ارتباط دارد. اینستاگرام و اسنپ‌چت که هر دو پلتفرم‌های تصویری هستند بدترین رتبه‌ها را در ایجاد احساسات منفی به دست آوردند که ناشی از مقایسه تصاویر زندگی خود با دیگران است.
مراکز تحقیقاتی که این پژوهش‌ها را انجام داده‌اند راه حل‌هایی هم برای این مشکل پیشنهاد کرده‌اند. مثلاً یکی از پیشنهادها این است که با استفاده طولانی مدت از شبکه‌های اجتماعی، صفحه‌ای هشدار دهنده ظاهر شود و به کاربر اطلاع بدهد که بیش از حد در این شبکه اجتماعی وقت گذرانده است. پیشنهاد دوم زیر نظر گرفتن پست‌های کودکان برای تشخیص مشکلات سلامت روان آن‌هاست. پیشنهاد دیگر هم مشخص کردن عکس‌های دستکاری شده توسط شبکه‌های اجتماعی با علامتی خاص است. گرچه به نظر می‌رسد عمل کردن به این پیشنهادها ممکن است از سوی شبکه‌های اجتماعی توجیه نداشته باشد و به نفع این پلتفرم‌ها نباشد.
این تحقیقات به نقاط مثبت شبکه‌های اجتماعی هم اشاره کرده‌اند و از این جهت استفاده از آنها را مفید دانسته‌اند. از جمله اینکه این شبکه‌ها امکان دسترسی به افراد دیگر با تجربه‌های دیگر را فراهم کرده‌اند. این مطالعات مشخص کرده‌اند ۷ نفر از هر ۱۰ نوجوان در زمان‌های سخت، در شبکه‌های اجتماعی توانسته‌اند حمایت دوستان‌شان را جلب کنند که این خود عامل جلوگیری از مشکلات روحی بوده است. با رشد نوجوانان ابراز شخصیت و هویت فردی تبدیل به جنبه‌های مهمی از زندگی می‌شوند و شبکه‌های اجتماعی نشان دادن این ابعاد را تسهیل کرده‌اند. علاوه بر این شبکه‌های اجتماعی در ساخت روابط و حفظ آنها مؤثرند. بنابراین لازم است راه حل‌هایی برای استفاده از این شبکه‌ها به کار گرفته شود.