ترجمه دیوان حافظ به زبان صربی در باغ موزه هنر ایرانی معرفی شد

سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی: ترجمه دیوان حافظ به زبان صربی که با همکاری رایزنی فرهنگی کشورمان و مؤسسه علمی و پژوهشی ابن‌سینا در بلگراد منتشر شده بود، ۲۹ شهریورماه در باغ موزه هنر ایرانی، معرفی شد.

به گزارش اداره‌کل روابط عمومی و اطلاع‌رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، ویژه برنامه معرفی ترجمه دیوان حافظ به زبان صربی و تجلیل از استاد محمود فرشچیان و محمود شالویی، شامگاه چهارشنبه (۲۹ شهریورماه) با حضور جمع کثیری از هنرمندان، سفرا، مقامات دیپلماتیک و مدیران هنری و فرهنگی کشور در محل باغ موزه ایرانی، برگزار شد.

محمود شالویی، رایزن پیشین فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در بلگراد در ابتدای این مراسم به معرفی چگونگی ورود زبان فارسی به منطقه بالکان پرداخت و گفت: زمانیکه من به صربستان وارد شدم، یوگسلاوی متشکل از شش کشور بود. من رایزنی فرهنگی سه کشور، مقدونیه، مونته نگرو و صربستان را به عهده داشتم و از همان زمان متوجه شدم که چه علاقه شدیدی نسبت به زبان و ادبیات فارسی در این کشورها وجود دارد و جای آن دارد که ما از این فرصت استفاده کنیم.

وی ادامه داد: در آن زمان مدت ۲۳ سال بود که رشته فیلولوژی در دانشگاه بلگراد و در شهر سارایوو، کلاس‌هایی برای زبان و ادبیات فارسی برگزار می‌کرد اما ما کرسی زبان فارسی در این کشورها نداشتیم.

شالویی افزود: علاقه مردم این مرز و بوم به زبان فارسی ما را مجاب کرد تا آثار ادیبان بزرگ ایران را برگردان کنیم. در ابتدا ما خیام را انتخاب کردیم تا باب این آشنایی باشد. بعد از این متوجه شدیم که از بیشتر شاعران متونی در این کشور ترجمه شده است الا حافظ. البته در سارایوو ترجمه‌ای وجود داشت که چندان راضی کننده نبود.

رایزن پیشین فرهنگی کشورمان در بلگراد گفت: ما بعد از این تصمیم گرفتیم کلاس‌های متعدد حافظ شناسی برپا کنیم. زمانی که این کلاس‌ها وجهی افزون به خود گرفت با نگاهی کلان دوره زبان و ادبیات فارسی را در دانشگاه فلسفه "نوویسا" قطعی کردیم. سپس دانشگاه تربیت معلم صربستان، دانشگاه "اوژیتسه" و بعدتر ۶ دانشگاه دیگر میزبان دوره‌های ما بودند.

وی به راه یافتن زبان فارسی به دبیرستان‌های صربستان اشاره کرد و گفت: این مسئله منجر به آن شد تا من به یک چاپ قابل قبول از اشعار ایرانی و بخصوص دیوان حافظ فکر کنم. بعد از آن هر هفته با آقای فرشچیان تماس می‌گرفتم و از ایشان درخواست کمک می‌کردم. بعد از این ایشان تصمیم گرفتند ۳۰ اثر خود را برای انتشار به من واگذار کنند. البته ایشان قدری نگران بودند که چاپخانه‌های صربستان به دلیل عدم آشنایی با نگارگری ایرانی نتوانند به خوبی از عهده چاپ این آثار بر بیایند اما با نظارت ایشان و با همکاری نشر فرهنگ و هنر گویا و یساولی این کتاب به سرانجام رسید.

وی تأکید کرد: جدا از اهمیتی که این کتاب برای رایزنی فرهنگی ایران داشت، مهم‌ترین نتیجه این اقدامات افزون شدن جمعیت علاقمندان به زبان فارسی بود. روزی که من وارد این سرزمین شدم ۴۳ نفر در رشته ادبیات فارسی تحصیل می‌کردند و در زمان بازگشت این عدد به هزار نفر رسید.

نگاه حافظ ماهیت صلح دارد

محمدمهدی احمدی، مدیرکل دفتر هماهنگی امور استان‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که به نیابت از وزیر ارشاد در این مراسم حاضر شده بود، گفت: من بنا بر مناسبتی در دوره‌ای خاص در خارج از ایران مشغول به انجام وظیفه بودم و نکته‌ای که متوجه شدم، آن است که به دلیل فرهنگ غنی که از فطرت ما بر می‌آید خارجیان نسبت به فرهنگ ما علاقه‌ای قلبی پیدا می‌کنند و می‌خواهند که شکلی از این فرهنگ را در منطقه خودشان و برای نسل خودشان احیا کنند.

وی ادامه داد: وقتی مردم جهان مفاخر ما را بشناسند از شناخت مفاخر و پیشینه فرهنگی ما به اصالت فرهنگی ما پی خواهند برد و یکی از ویژگی‌های مهم حافظ که هم‌خوانی با عصر حاضر دارد آن‌جاست که او در عصری آشفته نگاهی آرام به مسائل و حیات بشری داشت.

احمدی گفت: نگاه حافظ نگاه مدارا و تجدید حیات بود. نگاه حافظ ماهیتی صلح دارد و او قائل به نوعی تفکر مبتنی بر آرامش است. اقدام جناب شالویی در چاپ این دیوان می‌تواند نمونه صحیح باقیات و صالحات باشد.

حافظ شاعر بسیار مهمی برای صربستانی‌هاست

دراگان تودوروویچ، سفیر جدید صربستان در ایران نیز، به زبان فارسی گفت: من در دوران دانشجویی، زبان و ادبیات فارسی خواندم زیرا به آن علاقمند بودم. اما متأسفانه به دلیل مشاغل متعدد کم کم از خواندن مداوم این زبان باز ماندم و امروز فراموشم شده است.

وی همچنین، گفت: من دو ماه است که به ایران آمده‌ام و در راه تجدید زبان خود هستم و باید بگویم فرهنگ برای ایجاد روابط دوستانه میان دو کشور اهمیت دارد. خوشحالم که امروز درباره حافظ صحبت می‌کنم.

سفیر صربستان یادآور شد: حافظ شاعر بسیار مهمی برای مردم صربستان است و کتاب‌های فراوانی به زبان صربی پیرامون شعر حافظ نوشته شده است. اما این اثر که ترجمه و توضیحی دقیق از حافظ است اهمیت ویژه‌ای برای ما دارد و من خوشحالم که امروز در این باغ زیبا در کنار شما این کتاب را می‌بینم.

فرهنگ را باید مبادله کرد

محمود صلاحی، رییس سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران نیز، در ادامه این مراسم گفت: ما باید فرهنگ‌هایمان را مبادله کنیم. در واقع اینجا موضوع اقتصاد نیست که چیزی معامله شود. مبادله فرهنگی امری دو طرفه است اگر ما شکسپیر را می‌شناسیم شما هم حافظ، مولانا، خیام و ... را بشناسید.

وی ادامه داد: بشریت می‌تواند بر پایه‌های فرهنگ و هویت موفق در هر بخشی از جهان تمدنی نو بپا کند. ما خوشحالیم که در این سی سال توانستیم برای دانشجویان صرب حافظ را زنده کنیم و در این باره باید شعری از ابوسعید را بخوانم که می‌گوید: «یک شکر تو از هزار نتوانم کرد».

در ادامه این مراسم با حضور جمعی از اساتید و مدیران همچون رسول اسماعیل‌زاده‌دوزال، رییس مرکز ساماندهی ترجمه و نشر معارف اسلامی و علوم انسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات و سید علی موسوی‌زاده، مدیرکل بازرسی و مدیریت عملکرد این سازمان، محمد سلحشور، عباس جمال‌پور، حسین محجوبی، جلیل رسولی، سفیران بوسنی و صربستان از استاد محمود فرشچیان تجلیل و از کتاب این هنرمند نیز، رونمایی شد.

فرشچیان نیز در سخنان کوتاهی، گفت: من کاری نکردم که شایسته این باشم تا در این مکان از من تجلیل به عمل بیاید و زحمات این کتاب همه بر عهده جناب شالویی بود.

در این مراسم که اجرای آن را اسماعیل آذر بر عهده داشت، شروین مهاجر، نوازنده برجسته کشورمان به اجرای قطعات بداهه‌نوازی کمانچه پرداخت.

بنابر اعلام این خبر، ترجمه دیوان حافظ به زبان صربی با ترجمه اسلوبودان جوروویچ پیش از این در کتابخانه ملی صربستان رونمایی شده است. انتشار تصاویر متعدد و متناوبی از آثار نگارگری محمود فرشچیان در لابه لای غزلیات، ترجمه اشعار به نظم سلیس و شرح مبسوط غزلیات و توضیح اشعار و ابیات دشوار به قلم محمود شالویی؛ از مشخصه‌های دیوان نفیس حافظ به زبان صربی است. آثار نگارگری محمود فرشچیان نیز زینت‌بخش این کتاب نفیس است.