گزارش رونمایی از کتاب «۳۶۵ روز در صحبت قرآن»

هادی مشهدی: سعادت آن است که آدمی بتواند به نامی و یادی از عالم قیل و قال و سود و سودا خارج شود و به عالم بسم‌الله وارد شود. انسان آراسته به این عالم وارد و الهی می‌شود.

اقلیدس، واسطه‌ی کشف لذت

کتاب «۳۶۵ روز در صحبت قرآن»، آخرین اثر دکتر حسین الهی قمشه‌ای در ۱۰۵۰ صفحه با قیمت ۱۸۵۰۰ تومان از سوی انتشارات سخن منتشر شده است. این کتاب چهارمین کتاب از مجموعه‌ی جوانان و فرهنگ جهانی است که در ادامه کتاب‌های «۳۶۵ روز با سعدی»، «۳۶۵ روز با مولانا» و «۳۶۵ روز با ادبیات انگلیسی» به چاپ رسیده است. در این کتاب ۳۶۵ قطعه‌ی کوتاه و بلند از کتاب وحی برای آشنایی جوانان با تعلیمات قرآن گزینش شده و به زبانی ساده و البته با بهره‌گیری از تفسیرهای عرفانی، فلسفی، تاریخی و کلامی و نیز اشعار بزرگان ادب و عرفان توضیح داده شده است. مولف با توجه به اهمیت قرآن، این کتاب را قلب مجموعه جوانان و فرهنگ جهانی خوانده است. ترجمه‌ی فارسی آیات را مولف و ترجمه انگلیسی آن‌ها را عبدالله یوسف علی کرده‌اند. انعکاس آیات الهی در آثار ادب فارسی و نگاه ادبی، زیبایی‌شناسی، اجتماعی، اخلاقی و عرفانی مولف به آیات وحی از ویژگی‌های کتاب ۳۶۵ روز در صحبت قرآن محسوب می‌شوند.

سه شنبه، یازدهم مرداد، مصادف با اولین روز ماه مبارک رمضان، مراسم رونمایی از کتاب مذکور با حضور مولف در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار شد.

روزهای سال، هدیه‌ای از جانب خداوند

حسین الهی قمشه‌ای، شرط الهی شدن را، رهایی از قیل و قال و سود و سودا به نامی و یادی و ورود به عالم بسم‌الله دانست. وی در ابتدا به شرح چگونگی انسش با قرآن و همچنین ادبیات و عرفان پرداخت و اشاره کرد: من در خانه‌ای به دنیا آمدم که می‌شود گفت خانه‌ی قرآن بود، شب‌های جمعه جلسات تفسیر قرآن برپا می‌شد و پدرم یک آیه از قرآن را در این جلسات تفسیر می‌کرد، تفسیر ایشان به گونه‌ای نبود که نظم و نسقی داشته باشد بلکه ایشان با قرائت قرآن از آن الهام می‌گرفتند و وارد عالم شور و عشق و زیبایی می‌شدند و ما را از عشق و هنر و ادبیات بهره‌مند می‌کردند. این جلسات به مدت سی سال، تا زمان درگذشت ایشان ادامه داشت. پدر با صدای گرم و خوش طنینی که داشت برای اهل خانه قرآن را تلاوت می‌کرد و من خاطرم هست که بر اثر شنیدن آن بی‌اختیار اشک از چشمانم جاری می‌شد. صدای ایشان به عالمی دیگر متصل بود.

الهی قمشه‌ای افزود: غیر از این، قصه‌هایی که مادرم از کتاب مقدس برای ما می‌گفتند، قصه‌هایی که عمویم از دراویش و اولیا و اصحاب همت، بیان می‌کردند و همچنین قصه‌هایی که پدرم از مثنوی و دیگر آثار ارزشمند ادبی، مثل حکایت طوطی و بازرگان، می‌گفتند، در آشنایی من با معارف و حقایق، تاثیر داشتند.

وی در ادامه، ضمن اشاره به اینکه بیشتر از استماع بهره برده است و نه مطالعه، ادامه داد: منزل ما محلی برای برگزاری انواع و اقسام محافل ادبی و مذهبی بود و به این واسطه استادان بزرگی چون دکتر معین، ملک الشعرا و... به منزل ما رفت و آمد داشتند و به طور طبیعی مباحثه و قیل و قال در آن خانه زیاد بود و من از مطالب و حرفایی که در آن بحث‌ها گفته می‌شد استفاده می‌کردم، به این ترتیب مطالب زیادی آموختم.

الهی قمشه‌ای، از انس خود در دوران نوجوانی با کتاب‌های «۱، ۲، ۳، بی‌‌‌نهایت»، «از جهان‌های دور» و «مثنوی الاطفال» گفت و تصریح کرد: این اندیشه، که می‌توانم فعالیتی برای آشنایی جوانان با کتاب‌ها و آثار برجسته ادبی انجام بدهم، حین انس و بهره از این کتاب‌ها شکل گرفت. از آنجا که امروز زمان کوتاه است و جوان‌ها وقت ندارند کتاب‌های بزرگی مثل مثنوی بخوانند و از حیث مطالب زیادی که حول و حوش آن نوشته شده از مواجهه با آن پرهیز می‌کنند، تصمیم گرفتم کتب ارزشمند و فاخری چون قرآن، مثنوی و... را به زبان ساده در معرض توجه جوانان قرار دهم، ما به نثر مسجع عادت کرده‌ایم، کلام فصیح آن است که با سادگی و آسانی توام، ولی حاوی تانی باشد. تک تک روزهای یک سال، برای ما هدیه‌ای از طرف خداوند هستند و باید برای به دست آوردن زیبایی، دانایی و نیکویی که ارزش‌های متعالی عالم هستند صرفشان کنیم. باید لذت‌های متعالی و بر‌تر را تجربه کنیم، تمام نزاع‌ها بر سر لذت‌های پیش پا افتاده‌اند مثل خور و خواب و خشم و شهوت، اما وقتی شما با مولانا، حافظ، گوته، هنری دیوید تورو و افلاطون آشنا شدید، دیگر ر‌های‌شان نمی‌کنید. این‌ها باعث لذت مضاعف، وجد و شادی هستند، اگر قرآن را هر روز بخوانید و با آن آشنا شوید روحیه‌ی شما قرآنی می‌شود.

وی ادامه داد: از این روی سعی کردم در این کتاب مطالب مهمی که برای تک‌تک روزهای سال مفید است، با زبانی ساده بیان کنم. انتخاب آیات کار ساده‌ای نیست، چراکه از هیچ‌کدام نمی‌توان گذشت. من در این کتاب، تاکید دارم که قرآن را در شان خودتان بخوانید. سوره‌ی «مسد»، تنها اشاره به واقعه تاریخی ابولهب ندارد، همه ابولهب‌ها را خطاب قرار می‌دهد، که‌ای شرار افروزان عالم که هزار فتنه به پا کرده‌اید، دستتان از لذات و آرزو‌هایتان قطع خواهد شد و نابود خواهید و آنچه از ثروت و مکنت اندوخته‌اید، کمکتان نخواهد کرد.

مولف کتاب «۳۶۵روز در صحبت قرآن» در تعریف لذت متعالی، گفت: هرکسی نمی‌تواند لذت ببرد، لذت بردن به شعور بالایی نیازمند است. مصاحبت با یک دانا می‌تواند باعث لذت شود و این را کریستین بوبن می‌فهمد. هرکسی نمی‌تواند مثل راسل از هندسه اقلیدس لذت ببرد و مست و مدهوش شود. هرکسی نمی‌تواند از موسیقی، ادبیات، شعر و یا یک تئا‌تر لذت ببرد. یک نمایش‌نامه می‌تواند باعث آگاهی و فهم ما شود، می‌تواند باعث ایجاد و بروز فکر تازه و بازآفرینی شود.

الهی قمشه‌ای با اشاره به مقدمه کتاب «۳۶۵ روز با سعدی» افزود: در ابتدای این کتاب، نوشتم، آینه جهانی. اما قرآن آینه‌ای بی مانند است. قرآن، در آیه‌ای تذکر می‌دهد که اگر شوق دیدار خدا دارید باید کار خوب بکنید، منافع خود را مقدم نکنید، همه می‌دانیم که خوب چیست و بد کدام. این بسیار ساده و سهل است. در این کتاب مباحث گوناگونی، از جمله مباحث کلامی، فلسفی و تاریخی مطرح شده است. ولی عمده مطلب این است که خواستم، راه روشنی را که قرآن دارد، با زبان بسیار ساده به جوانان بنمایانم.