شهرآرا: از پروفسور «علی بهفروز» اطلاعات چندانی در سایتهای فارسیزبان در
دست نیست، اما جستجوی انگلیسی نام وی، فهرستی از اطلاعات را به زبان خارجی نشان میدهد
که بیانگر کارنامه پربار علمی وی در کشور آمریکاست. وی که دانشآموخته ارشد رشته
ریاضی و دکتری کامپیوتر است، تاکنون هشت کتاب علمی و دانشگاهی را در آمریکا به
زبان انگلیسی منتشر کرده است.این در حالی است که فهرست کتابهای فارسی وی که
تعدادش به ۳۷ عنوان رسیده است، در حوزههای مختلف
اندیشه، ادبیات، تاریخ، سیاست و علمی است. بهفروز
تعدادی از این کتابها را زمانی که در آمریکا به سر میبرده، نوشته و پرینت آن را
برای بستگانش در ایران فرستاده است. به این شیوه بوده است که یک جلد از آن صحافی و
نگهداری میشده است. میگوید که کتابها را نه به قصد چاپ، بلکه برای پاسخدادن به
سؤالات جوانانی مینوشته است که در بین بستگانش بودهاند. تا این که طی سالهای
اخیر به اصرار دوستانش، شروع به انتشار آنها میکند.دغدغههایی که این چهره علمی
در حوزههای مختلف دارد و در کتابهایش نیز انعکاس یافته است، نشان میدهد۴۰ سال زندگی در آمریکا نه تنها وی را
از باورهای ایرانی و مذهبیاش دور نکرده است، بلکه نگرانیهای وی در حفظ شأن
مسلمانان و ایرانیها بیشتر از بسیاری است که در این آب و خاک زندگی میکنند و درواقع
از آن دورند.بهفروز در سال ۱۳۲۱
در شهر قم در خانوادهای متعصب و بسیار فقیر زاده میشود که با تحصیل، بهشدت
مخالف بودهاند. اما او که با تلاش خودش در هشتسالگی پا به مدرسه میگذارد، در ۲۴ سالگی در رشته ریاضی دانشکده علوم
دانشگاه تهران به تدریس مشغول میشود. وی سپس برای
گرفتن مدرک دکتری به کشور آمریکا میرود و به دلایلی آنجا ماندگار میشود. بهروز
دو سال و نیم است که در گوشهای از شهر مشهد مشغول نوشتن کتاب و انتشار آثاری است
که طی سالهای گذشته آنها را نوشته است.
به خاطر مسلمان بودنم نتوانستم آرام بنشینم
یکی از جدیدترین کتابهای بهفروز که در سال جاری به چاپ
رسیده، «نه خشم، نه غرور» است که در پاسخ به کتاب اوریانا فالاچی به نام «خشم و
غرور» نوشته است. کتاب فالاچی به واقعه ۱۱ سپتامبر میپردازد و نگاه اسلامستیزی دارد. بهفروز وقتی برای نخستینبار با این کتاب روبهرو میشود، نمیتواند
آرام بنشیند. خودش میگوید: ابتدا به خاطر مسلمان بودنم و بعد هم بهعنوان کسی که
اطلاعات تاریخی دارد، در صدد پاسخ به این کتاب برآمدم؛ زیرا بسیاری از اطلاعاتش
مطابق با حقیقت تاریخ نبود. در اینترنت جستجو کردم ببینم پاسخی به اظهارات فالاچی
داده شده است یا نه. متوجه شدم کتابهایی که در اینباره منتشر شده یا از کتاب
«خشم و غرور» تمجید و تعریف کردهاند یا بدون هیچگونه توضیحی، کتاب و مؤلف آن را کوبیدهاند.
بههمین خاطر تصمیم گرفتم خودم دست بهکار شوم و به شیوهای منطقی و با استفاده از
دلایل تاریخی، پاسخ این کتابِ اسلامستیزانه فالاچی را بدهم.
دغدغه وی در حوزه اسلام تنها به این کتاب محدود نمیشود.
وی مقاله منتشر نشدهای با نام «تبعیضهای رایج بین زن و مرد» دارد که دلیل نگارش
آن پرسشهایی بوده که بانوان ایرانی از وی داشتهاند؛هربار که برای دیدن بستگانم
به ایران میآمدم، خانمهای فامیل از تبعیضهای رایج، گله میکردند. همین موضوع
باعث شد این مقاله را بنویسم و توضیح دهم که تبعیض بین زنان و مردان، مربوط به
اسلام و این دوره و مملکت ما نیست، بلکه سابقهای چندینهزارساله دارد و در همه
جای دنیا نیز هست. ریشهاش در اقتصاد است که از هزاران سال قبل، در دست مردها بودهاست.
اشعاری که طی ۴۰ سال گردآوری شد
از این نویسنده و مترجم ترجمهای ۹ جلدی با نام «فضیلتهای اخلاقی»،
گزیدهای از داستانهای کوتاه جهان منتشر شده است. اصل این کتاب را «ویلیام بنت»
در آمریکا به چاپ رسانده است. بهفروز میگوید این داستانها خانوادگی هستند. باید
اعضای خانواده در کنار هم آن را مطالعه کنند و هر جلد این کتاب به یک فضیلت اخلاقی
اشاره دارد. وی که علاقه زیادی به شعر شاعران معاصر ایرانی دارد، کتابی را با نام
«آیههای زمینی» در سال ۹۴
منتشر کرده است که مجموعهای از اشعار برگزیده شاعرانی همچون هوشنگ ابتهاج، مهدی
اخوانثالث، پروین اعتصامی، ملک الشعرای بهار و بسیاری دیگر است. درباره گردآوری
این اشعار میگوید: از دوران نوجوانی به خواندن شعر علاقه داشتم. نخستین کتابی که
با پول خودم و به مبلغ ۱۲۰
ریال در ۱۳ سالگی خریدم مثنوی معنوی بود. این
کتاب، هنوز درکتابخانهام موجود است. بعد از آن هرجا شعری از شاعران میخواندم یا
میشنیدم آن را برای خودم یادداشت میکردم. درواقع کتاب آیههای زمینی یک گردآوری
چهلساله است که از دوران نوجوانی شروع شد و ادامه یافت.
خودم را نویسنده فارسیزبان میدانم
«کیمیای اهل نظر» از کتابهای تدوینی پروفسور بهفروز در
حوزه اندیشه است. گردآوری این کتاب نیز حاصل یک عمر مطالعه و کسب دانش و آموختن
است: از دوازده سالگی، در هر کتابی که به جملهای از بزرگان برخورد میکردم آن را مینوشتم.
زمانی که در آمریکا بهسر میبردم، برای هریک از این جملات، چند صفحه توضیح نوشتم
و بهصورت یک مجموعه درآمد که سال۹۵ منتشر شد.
مهجور از فضای علمی
بهفروز هیچگاه به دنبال منافع مادی در چاپ آثارش نبوده
است. او میگوید : من این کار را برای جبران سالهایی که دور از مردم و دانشجویان
کشورم بودهام، انجام
میدهم.
وی که دو سال و نیم است در شهر مشهد زندگی میکند، فضای
دنجی را برای خود فراهم آورده تا همچنان بیهیچ ادعایی بنویسد و منتشر کند. مرور
زندگی و فعالیتهای پروفسور بهفروز نشان میدهد این چهره علمی کشور به دلیل
مطالعاتش در حوزههای مختلف، میتواند امروز راهگشای مسیر برای جوانان