کد مطلب: ۱۲۲۲۸
تاریخ انتشار: یکشنبه ۲۷ اسفند ۱۳۹۶

اهل قلمی که از دنیا رفتند

ندا ولی‌پور

ایسنا: در سالی که گذشت، چهره‌های بسیاری از دنیا رفتند؛ در این بین نویسندگان، شاعران، مترجمان و پژوهشگران هم بودند.

غلامحسن اولاد - شاعر -  زاده سال ۱۳۲۹ در شیراز و متخلص به «م. اندیش» ۵ فرودرین پس از یک دوره بیماری در سن ۶۸ سالگی درگذشت. «باغ آتش»، «بهار و تکیه مهتاب»، «در باغ خسته بعدازظهر»، «صحرای بایزیدی»، «عاشقانه‌هایم را هیچکس نمی‌خوانَد»، «کنار خوشه گندم» و «از خودت ای حوصله سر رفته‌ای» از جمله دفترهای شعر منتشرشده او هستند.

ملا مهدی السکرانی - شاعر - (متولد ۱۳۲۳ شادگان)، ۸ فروردین از دنیا رفت.  او شعرهایی در مدح و ثنای اهل بیت (ع) گفته است. ملا مهدی در قالبی با عنوان «ابوذیه» شعر می‌گفت. او که به حضرت مهدی (عج) علاقه ویژه‌ای داشت، سبکی را در سرودن شعر بنا نهاد با نام «مهداویات» و دیوانش در این زمینه به زبان عربی منتشر شده است.

ابراهیم ناعم - شاعر قصیده‌سرا و رییس انجمن ادبی حکیم ناصرخسرو -  (متولد ۱ مهر ۱۳۰۰ رشت) ۱۵ فروردین به دلیل عارضه قلبی درگذشت. ناعم که تخلص «صافی» را از انتهای نام پدرش مرشد احمد گیلانی صوفی صافی گرفته بود، بین سال‌های ۱۳۲۰ تا ۱۳۵۷ صاحب‌امتیاز نشریه «فردا» بود. او منظومه‌ «الا ای خواب‌ها»  را برای خواب‌هایی که می‌دید در ۱۱۵ بیت سرود و مجموعه شعر «اهورانامه: اشعار توحیدی» را به چاپ رساند.

کیومرث منشی‌زاده - شاعر - (زاده ۱۳۱۷ جیرفت) ۲۶ فروردین‌ در سن ۷۹ سالگی بر اثر سکته مغزی درگذشت. «سفرنامه مرد مالیخولیایی رنگ‌پریده»، «یک شعر بلند»، «قرمزتر از سفید» ، «گزیده اشعار» و کتاب‌ «حافظ حافظ» از آثار اوست. منشی‌زاده را به‌خاطر به‌کار بردن اعداد و نشانه‌های ریاضی در شعرهایش به «شاعر ریاضی» می‌شناسند.

محمد خرمشاهی - طنزپرداز - (متولد ۱۲۹۰ ساوه)  ۲۳ فروردین  در سن ۱۰۳ سالگی از دنیا رفت. گل‌مراد، درویش و میلاد از اسم‌های مستعار او هستند. این طنزپرداز با نشریاتی همچون «گل‌آقا» و «توفیق» همکار بود و در دهه ۷۰ ستون ثابتی در روزنامه «کیهان» داشت. خرمشاهی خالق دوهزار لطیفه بود و بعضی عبارت‌هایی که ساخته بود مانند ضرب‌المثل در فرهنگ مردم جا گرفت؛ از جمله: «در خانه ما رونق اگر نیست صفا هست» یا «چوب خدا صدا ندارد». از او دیوان شعری با عنوان «دیوان خرم» و کتاب «دنیای شادی‌ها» منتشر شده است.

میهن بهرامی - داستان‌نویس - (متولد ۱۱ تیرماه ۱۳۲۶) ۳ اردیبهشت بعد از طی یک دوره بیماری درگذشت. در سال‌های ۵۹ و ۶۰ داستان‌هایی  تألیف کرد که به صورت قصه و همراه با نوار کاست منتشر شد؛ از جمله قصه ماه خانوم، سفر کوچک به فضا و بازنویسی قصه قدیمی کدوقلقله‌زن. او فوق‌ لیسانس جامعه‌شناسی بود و دکترای فلسفه از دانشگاه تهران داشت. همچنین در رشته روان‌شناسی اجتماعی در دانشگاه UCLA ادامه تحصیل داده‌ بود. مجموعه داستان «حیوان» و «هفت شاخه سرخ» از کتاب‌های او هستند.

فیروز زنوزی جلالی - نویسنده و مدرس داستان‌نویسی -  (زاده ۱ آبان ۱۳۲۹ خرم‌آباد)  بر اثر سرطان ریه در ۵ اردیبهشت‌ماه و در سن ۶۷ ساگی از دنیا رفت.  رمان‌های «مخلوق»، «قاعده بازی»و «برج ۱۱۰»  و مجموعه داستان‌های «سال‌های سرد»، «خاک و خاکستر»، «روزی که خورشید سوخت»، «مردی با کفش‌های قهوه‌ای»، «اسکاد روی ماز ۵۴۳»، «حضور» و «سیاه بمب» از آثار به‌جامانده او هستند.

دادخدا سیم‌الدین، عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی و رئیس سابق کمیته زبان و اصطلاحات جمهوری تاجیکستان، (زاده ۱۹۴۹م ـ نورآباد، تاجیکستان) ۱۱ اردیبهشت‌ از دنیا رفت. او در طول دوران خدمت خود مسئولیت‌هایی نظیر ریاست شورای دفاع دکتری پژوهشگاه زبان و ادبیات رودکی، عضویت ریاست کمیسیون ممیزه جمهوری تاجیکستان، عضویت شورای علمی پژوهشگاه زبان و ادبیات رودکی، عضویت ریاست کمیسیون اجرای قانون زبان حکومت جمهوری تاجیکستان و عضویت ریاست بنیاد زبان فارسی تاجیکی را برعهده داشت. از آثار سیم‌الدین به این موارد می‌توان اشاره کرد: واژه‌نامه فعل‌های پهلوی‌، ادبیـات پهلوی،  فرهنگ هزوارش‌هـای پهلوی، ترجمه دوازده رساله و متن پهلوی به زبان تاجیکی، فرهنگ‌نامه‌های فارسی میانه و اصطلاحات اداری زمان ساسانیان.

امیرجلال‌الدین اعلم - مترجم و پژوهشگر - (زاده ۱۳۲۰ تهران) ۲ خرداد بر اثر بیماری در سن ۷۶ سالگی از دنیا رفت. در سال ۱۳۴۸ به عنوان ویراستار در مؤسسه انتشاراتی فرانکلین مشغول به کار شد. در سال ۱۳۵۵ با همین عنوان به استخدام «سروش» درآمد و تا سال ۱۳۷۵ در مقام ویراستار ارشد و مشاور فرهنگی این سازمان مشغول به کار بود. از برخی ترجمه‌های او به این آثار می‌توان اشاره کرد: «تهوع» ژان پل سارتر، «بیگانه» آلبر کامو، «محاکمه» و «قصر» فرانتس کافکا، «تحلیلی نوین از آزادی» موریس کرفستون، «فیلسوفان انگلیسی از هابز تا هیوم» فردریک کاپلستون، «درآمدی به فلسفه» جان هرمن رندل و جاستوس بالکر، «جامعه باز و دشمنان آن» کارل ریموند پوپر، «تصحیح و تحشیه سیر حکمت در اروپا»، «فیلسوفان یونان و روم» و «فیلمنامه ماجرای نیمروز» تارانتینو.

ابراهیم مکلا - مترجم و از اعضای هیأت تحریریه «دایرة‌المعارف مصاحب» - (زاده ۱۳۳۸ شیراز)  اوایل خرداد در آمریکا درگذشت. او فارغ‌التحصیل دانشکده حقوق دانشگاه تهران و کارمند سیاسی وزارت خارجه تا دهه ۶۰ بود. پیش از انقلاب در تدوین دایرة‌المعارف فارسی با غلامحسین مصاحب همکاری می‌کرد. بعد از انقلاب نیز معاون فرهنگی سازمان انتشارات آموزش انقلاب اسلامی (انتشارات علمی و فرهنگی) شد. مکلا دوره جدید «تاریخ تمدن» ویل‌ دورانت را راه‌اندازی کرد و ویراستاری چند جلد از این مجموعه را بر عهده داشت. از کتاب‌های او می‌توان به «خداحافظ آقای چیپس!» نوشته جیمز همیلتون و «ورودی: نیروی سرنوشت» نوشته دنا همفریز اشاره کرد.

ناصر مطیعی‌نژاد - شاعر - )متولد ۶ شهریور ۱۳۱۷) ۳۰ خرداد درگذشت. یکی از کتاب‌های چاپ‌شده او «ماه، اما سرگردان است» مجموعه‌ای از شعرهایش از سال ۳۵ تا ۸۵ است.

کورش اسدی - نویسنده و مدرس داستان‌نویسی - (زاده ۱۸ مرداد ۱۳۴۳ آبادان) ۲ تیرماه  بر اثر استنشاق گاز در سن ۵۳ سالگی درگذشت. مجموعه داستان «باغ ملی»  او در سال ۱۳۸۳ برنده چهارمین دوره جایزه گلشیری شد. از آثار این نویسنده به «پوکه‌باز»،  «باغ ملی»، «گنبد کبود» و «کوچه‌ ابرهای گم‌شده» می‌توان اشاره کرد.

فضل‌الله اعتمادی - شاعر - (متولد ۱۳۰۹) ۸ تیر در سن ۸۷ سالگی درگذشت. علاوه بر تحصیلات عادی، تحصیلات حوزوی هم داشت. در بیشتر انجمن‌های ابی شهر اصفهان مثل انجمن سعدی، پروانه، کمال و صائب شرکت می‌کرد. سرودن مرثیه و استفاده از فن «ماده تاریخ‌سرایی» ویژگی او بود و سروده‌های زیادی از او در مدح و رثای معصومین (ع) به جا مانده است.

محمود شریف صادقی - شاعر - (متولد ۱۳۱۵ قم) متخلص به «وفا» ۳ مرداد در ۸۱ سالگی درگذشت. در بسیاری از جلسات شعری انجمن ادبی محیط و محمدعلی مجاهدی حضور فعال داشت و در شهر قم از او به عنوان استاد شعر آیینی یاد می‌شد.

مدیا کاشیگر  - مترجم، نویسنده و فعال فرهنگی -  (زاده ۱۱ اردیبهشت ۱۳۳۵ یزد) ۷ مرداد در پی مشکلات تنفسی در سن ۶۱ سالگی از دنیا رفت. «خاطره‌هایی فراموش‌شده از  فردا»، «آخرالزمان»، «مرگ موریانه» و «اتاق تاریک» از کتاب‌های منتشرشده به قلم این شاعر و نویسنده است. او همچنین آثاری را از آلبر کامو، آنتوان دو سنت اگزوپری، اوژن یونسکو و پل ریکور و... ترجمه و منتشر کرده است. کاشیگر راه‌اندازی جایزه‌های ادبی یلدا و روزی روزگاری را هم در کارنامه خود دارد. او از اعضای هیئت‌مدیره بنیاد محمود استادمحمد نیز بود.

غلامرضا شکوهی - شاعر -  (متولد ۱۳۲۸ تربت جام) ۱۰ مرداد بر اثر حمله قلبی و مغزی از دنیا رفت. او از جمله شاعران پیشکسوت خراسانی بود. از آثار این شاعر به «صد پرده آواز خاموش»، «سُرمه‌ای در غزل»، «یک ساغر نگاه» و «آهی بر باغ آیینه» می‌توان اشاره کرد.

ایمان بخشایشی - شاعر خراسانی - ۲۳ مردادماه بر اثر سانحه رانندگی درگذشت.

محمد رئوفی‌ مهر - نویسنده -  (متولد ۱۳۰۴ همدان) ۲۲ شهریور در سن ۹۲سالگی در زادگاهش درگذشت. «رقص مردگان» و «سنگلاخ» از آثار داستانی اوست. همچنین چند مجموعه مقاله نوشت مانند «باباطاهر چه می‌گوید»، «مردان و زنان بزرگ»، «سوته‌دل سخن می‌گوید» و «مشاهیر همدان».

اسماعیل رها - شاعر -  (زاده ۲ اسفند ۱۳۱۰ تهران) ۳۰ شهریور در سن ۸۶ سالگی از دنیا رفت. او فارغ‌التحصیل دانشکده افسری بود و  اولین مجموعه شعرش‌ با نام «خوشه‌ تلخ» را دوستانش بدون اطلاع او در سال ۱۳۳۴ منتشر کردند. از دیگر آثار این شاعر به «لب تلخی و فنجان»، «طلایه‌ای بر پاییز»، «طلایه و باران»، «بیراهه خورشید»، «جرقه‌ای در باد» و «کوتاه مانا بلند» می‌توان اشاره کرد.

 

محسن جعفری‌مذهب - پژوهشگر تاریخ - (زاده ۱۳۳۶ در رشت) ۱۶ مهر در سن ۶۰ سالگی از دنیا رفت. او دکترای تاریخ داشت و به تدریس در دانشگاه مشغول بود. کتاب «تاریخ‌شناسی» از آثار به‌جامانده از جعفری‌مذهب است.

اصغر مهدی‌زادگان - مترجم و یراستار - (متولد ۱۳۳۲) روز ۱۷ مهرماه درگذشت.

سهیل سوزنی- شاعر خراسانی - ۲۴ مهرماه بر اثر سکته قلبی از دنیا رفت. او از نسل جوان شعر خراسان، غزل‌سرا و بداهه‌سرا بود.

رسول ارونقی کرمانی- نویسنده، چهره مطرح پاورقی‌نویس و روزنامه‌نگار - (زاده ۱۳۰۹) اواخر مهر در سن ۸۷ سالگی در آمریکا درگذشت. قبل از انقلاب ۱۳ سال سردبیری «اطلاعات هفتگی» را به عهده داشت. از سال ۵۶ و قبل از انقلاب به آمریکا رفت و بعد از مدتی در آن‌جا مجله «تهران پست» را دایر کرد. از آثار او به «بابا نان داد»، «امشب دختری می‌میرد»، «خاطرخواه»، «خروس چهل‌تاج»، «آواره»، «شبی که سحر نداشت»، «عشق دلقک»، «دلهره» و «افسانه‌های مادر من» می‌توان اشاره کرد.

 علی‌اشرف درویشیان - داستان‌نویس و پژوهشگر حوزه ادبیات عامه - (زاده ۳ شهریور ۱۳۲۰ آبشوران کرمانشاه) بعد از یک دوره طولانی بیماری ۴ آبان‌ در کرج درگذشت. «بیستون»، «آبشوران»، «فصل نان»، «همراه آهنگ‌های بابام»، «گل طلا و کلاش قرمز»، «ابر سیاه هزارچشم»، «روزنامه دیواری مدرسه ما»، «رنگینه»، «کی برمی‌گردی داداش جان»، «آتش در کتابخانه بچه‌ها»، «سلول ۱۸»، «سی‌ودو سال مقاومت در زندان‌های شاه»، «افسانه‌ها و متل‌های کردی»، «سال‌های ابری» (۲ جلد)، «درشتی»، «واژه‌نامه گویش کرمانشاهی»، «یادمان صمد» (صمد بهرنگی)، «از این ولایت»، «قصه‌های آن سال‌ها»، «خاطرات صفر خان» (صفر قهرمانیان) و مجموعه ۲۰ جلدی «فرهنگ افسانه‌های مردم ایران»، «داستان‌های محبوب من» و «دانه و پیمانه» (هر سه با همکاری رضا خندان مهابادی) از  آثار او  هستند. درویشیان در دهمین دوره جایزه ادبی هوشنگ گلشیری تقدیر شد.

نازنین دیهیمی - مترجم - متولد ۳۰ آذر ۱۳۶۷ بود که ۲۰ آبان در سن ۲۹ سالگی و به دلیل مشکلات تنفسی از دنیا رفت. او آثاری را از باربارا پارک، تام سپارد و لوسی کرک‌وود به فارسی ترجمه کرده است. از ترجمه‌های نازنین دیهیمی برای کودکان و نوجوانان به «میک هارته اینجا بود»، «دک‌ کردن کپک»، «از من نخواهید لبخند بزنم» و  «ازدواج مادرم و بدبختی‌های دیگر» می‌توان اشاره کرد.

غلامرضا علی‌بابایی - نویسنده و مترجم آثار تاریخی و سیاسی و دیپلمات - ۲۹ آبان‌ درگذشت. «نیکسون، کیسینجر و شاه» ترجمه رهام الوندی و غلامرضا علی‌بابایی، «فرهنگ سیاسی آرش» (تالیف)، «فرهنگ روابط بین‌الملل» (تالیف)، «سیری در تاریخ سیاسی ایران از هخامنشی تا کنون» نوشته جن.راف گارثویت، «تاریخ روابط آمریکا و شوروی: از انقلاب روسیه تا فروپاشی کمونیسم»، نوشته پیتر بویل، ترجمه محمدرفیعی مهرآبادی و  غلامرضا علی‌بابایی، «تاریخ نیروی هوایی از پهلوی تا انقلاب» و «تاریخ ارتش ایران» از آثار او هستند.

حبیب‌الله چایچیان - شاعر - (متولد ۱۳۰۲ تبریز) ۹ آذر در سن ۹۴ سالگی از دنیا رفت.  شهرت او به خاطر سبک شعرهایش بود؛ شعرهایی آیینی و مذهبی در قالب دوبیتی. دو شعر «امشب شهادت‌نامه عشاق امضا می‌شود» و «آمدم ای شاه پناهم بده»  از معروف‌ترین سروده‌های اوست. دیوان اشعار چایچیان که نام «حسان» را به عنوان  تخلص انتخاب کرده بود، در سه جلد منتشر شده است.

مجتبی عبدالله‌نژاد - مترجم، شاعر و پژوهشگر - (زاده ۱۳۴۸ کاشمر)  ۱۵ آذر در سن ۴۸ سالگی بر اثر حمله قلبی از دنیا رفت. مجموعه شعر «آوازهای ماه و معادله‌های ریاضی» و «گفتگو با مسعود سعد سلمان» از آثار تالیفی اوست. از ترجمه‌های عبدالله‌نژاد نیز به این عنوان‌ها می‌توان اشاره کرد: «اسطوره‌های یونان» و «اسطوره‌های خاور دور»: دونا روزنبرگ، «اسطوره‌های خاورمیانه»: پی‌یر گریمال، «افسانه‌های سوئیس»: فریتس مولر گوگنبول، «داستان‌ها و افسانه‌های مردم کانادا»: الیزابت کلارک، «تاریخ کوتاه نقد ادبی»: ورنون هال،  «عرفان و فیزیک جدید»: مایکل تالبوت، «معمای ساعت» و «معمای قلعه وحشت»: رابرت آرتور، «پرواز عقاب» و «فرود عقاب»: جک هیگینز، «هندرسون شاه باران»: سال بلو، و آثار آگاتا کریستی.

علی‌اکبر یساولی ثانی - ناشر - بنیانگذار انتشارات یساولی ۲۳ آذر در سن ۹۳ سالگی درگذشت. او این انتشارات را که بیشترین تمرکز خود را بر چاپ آثار نفیس گذشته است در سال ۱۳۳۰ تاسیس کرد.

سیدبرهان‌الدین حسینی - نویسنده - (متولد ۲۴ آذر ۱۳۲۵ اصفهان) ۲۳ آذر بر اثر عارضه قلبی از دنیا رفت. معلم زبانش، احمد گلشیری، که توانایی او را در نوشتن دید او را به حلقه ادبی «جُنگ اصفهان»  معرفی کرد. بعد از انقلاب به هیئت تحریریه مجله «زنده‌رود» پیوست و داستان‌ها، شعرها و نقدهایش را منتشر کرد. حسینی کتاب داستانی از خود منتشر نکرد اما در هر شماره از «جنگ ادبی اصفهان» یک داستان کوتاه داشت.

اسماعیل حیدری مراغه‌ای (زاده ۱۳۲۸ مراغه) ۳ دی‌ماه درگذشت. مردم آذربایجان این طنزپرداز را با اجرای خاطره‌گویی و استندآپ‌ کمدی‌هایش که غالبا به زبان ترکی‌ است، می‌شناسند.

محسن سلیمانی - نویسنده، مترجم، پژوهشگر و طنزپرداز - (متولد ۱۶ مهر ۱۳۳۸ تهران) که به عنوان ریزان فرهنگی در صربستان فعالیت داشت ۲ بهمن‌ بر اثر حمله قلبی در بلگراد از دنیا رفت. از آثار او به این عنوان‌ها می‌توان اشاره کرد: «سالیان دور»، «آشنای پنهان»، «چشم در چشم آینه»، «تأملی دیگر در باب داستان»، «رمان چیست؟»، «درس‌هایی درباره داستان‌نویسی»،  «فن داستان‌نویسی»، «از روی دست رمان‌نویس»، «شاهکارهای ادبیات جهان»، «۲۸ اشتباه نویسندگان»، «واژگان ادبیات داستانی»، «چگونه زندگینامه بنویسیم»، «اسرار و ابزار طنزنویسی»‍، «شوخی‌های دختران حوا، شوخی‌های پسران آدم»، «جادوی زاویه دید»، «طرح و ساختار رمان» ، «آموزش داستان‌نویسی به دانش‌آموزان ابتدایی»،  «رمان‌نویسی در وقت اضافه» و «طنزپردازی به زبان ساده».

اردلان عطارپور - نویسنده و روزنامه‌نگار - ۸ بهمن‌ در سن ۶۰ سالگی بر اثر سکته قلبی درگذشت. او نویسنده کتاب‌هایی چون «توهم توطئه»، «هفت‌خط ز جام حافظ»، «پیامبر کفرگو»، «مو لای درز فلسفه»، «درخت عقیم»، «اقتدا به کفر»، «مثل همیشه نیست» و «مدرنیته یعنی خوردن از میوه ممنوعه » (در دست انتشار) بود و با نشریاتی چون همشهری، کتاب ماه، گلستان قرآن، چیستا، اکنون، حوادث، دنیای اقتصاد، جهان صنعت و... همکاری داشت.

ایرج کاظمی - ادیب و پژوهشگر لرستانی - (زاده ۱۳۲۰ خرم‌آباد) ۱۱ بهمن بر اثر عارضه قلبی از دنیا رفت. او از مؤسسان انجمن اهل قلم لرستان بود. «حافظ در اندیشه حافظ‌شناسان» و «مشاهر لر»  از کتاب‌های او است.

عمید صادقی‌نسب - هنرمند حوزه ادبیات و موسیقی - (زاده اول اردیبهشت ۱۳۵۴) ۶  اسفند در پی نارسایی کلیه در ۴۲ سالگی درگذشت.  از آثار او به «خودم را از چشم تو می‌بینم»، «کاکتوس روبان‌زده»،  «چنگیز زنده است هنوز»،  «پیامبری نشسته بر کنده بلوط»، «قانون آرامش» و «پرده گوش من از پنجره آویزان است» می‌توان اشاره کرد.

محمد عظیمی - شاعر و پژوهشگر خراسانی - (زاده ۱۳۱۹ روستای قَندِشتَن تربت حیدریه) ۲۱ اسفند در سن ۷۶ سالگی بعد از یک دوره طولانی بیماری درگذشت. این شاعر پس از بازنشستگی مدتی به عنوان رئیس امور اداری در موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی مشغول به کار شد. از آثار عظیمی این عنوان‌ها هستند: «غزل معاصر ایران»، «از پنجره‌های زندگانی»، «چشمه‌ فیاض (مجموعه مقالات)» و «عقاب‌ها و چند شعر از بهرام طوسی».

 

 

 

0/700
send to friend
مرکز فرهنگی شهر کتاب

نشانی: تهران، خیابان شهید بهشتی، خیابان شهید احمدقصیر (بخارست)، نبش کوچه‌ی سوم، پلاک ۸

تلفن: ۸۸۷۲۳۳۱۶ - ۸۸۷۱۷۴۵۸
دورنگار: ۸۸۷۱۹۲۳۲

 

 

 

تمام محتوای این سایت تحت مجوز بین‌المللی «کریتیو کامنز ۴» منتشر می‌شود.

 

عضویت در خبرنامه الکترونیکی شهرکتاب

Designed & Developed by DORHOST