ایلنا: گیتی صفرزاده (نویسنده) در گفتگو با خبرنگار ایلنا؛ درباره فعالیتهای فرهنگی و ادبیاش گفت: این روزها بیشتر از اینکه مشغول نگارش رمان یا داستانی باشیم؛ مشغول فعالیت در حوزه ترویج کتابخوانی هستم. در حوزه کودک و نوجوان وزارت ارشاد طرحی را از دو سال پیش آغاز کرده که در آن فعالان حوزه کتاب و فرهنگ داوطلب در قالب گروههایی به شهرهای مختلف میروند و به آنهایی که به فعالیت در حوزه کتاب و کودک علاقهمند هستند، آموزشهایی در مورد چگونگی ترویج کتابخوانی به کودکان ارائه میکنیم. بعد از این مرحله هم در شهرها و روستاهای مختلف باشگاههای کتابخوانی با حضور بچهها تشکیل میشود که دو دوره از بین این باشگاهها برگزیده معرفی شده است. خوشبختانه استقبال خیلی خوبی از این طرح شده و پارسال حدود ۱۵۰ شهر در این طرح شرکت کرده بودند که انشاءالله امسال بیشتر هم میشوند.
او در ارزیابیاش از اجرای دوساله طرح ترویج کتابخوانی و جام باشگاههای کتابخوانی بیان کرد: هرچه از مراکز استانها دورتر میشویم انگیزه و اشتیاق نسبت به مقوله کتاب و ترویج کتابخوانی بیشتر میشود. البته احتمالاً یک دلیل این است که در مناطق دورتر از مرکز وسایل و لوازم سرگرمی کمتر است و هنوز کتاب برایشان راحتترین وسیله برای پر کردن اوقات فراغت است. از طرف دیگر شهرهای کوچک و به ویژه روستاها بیشتر مشتاق هستند تا با چنین فعالیتهایی خودی نشان بدهند و قابلیتهایشان را عمومی کنند و طبعاً بیشتر به سمت حضور در چنین فعالیتهایی میآیند.
صفرزاده افزود: این طرح دو ویژگی دارد که میتوان به بازدهی و نتیجهدهی مطلوب آن امیدوار بود. یکی اینکه اگر کسی این باشگاههای کتابخوانی شود کتابها را با نصف قیمت تهیه میکنند و ارشاد برای این قضیه اسپانسری در نطر گرفته که افراد عضو باشگاهها با مراجعه با کتابفروشیهایی که نامشان مشخص شده کتابها را صف قیمت تهیه کنند. دوم اینکه سرمایهگذاری این طرح روی بچهها است. شاید سخت باشد که بخواهیم عادت را به مطالعه یا هر عادت فرهنگی دیگری را در یک بزرگسالی که هزار نوع دغدغه اقتصادی و اجتماعی دارند، شکل بدهیم و مثلاً آنها را به کتابخواندن راغب کنیم؛ ولی وقتی روی بچهها سرمایهگذاری میکنیم این امکان وجود دارد حتی اگر در بزرگسالی هم آدم خیلی کتابخوانی نشدند ولی دوره کودکی و نوجوانی خود را با کتاب طی میکنند و قطعاً این مسئله روی نگاه آنها به مسئله و شخصیتشان تأثیر خودش را گذاشته است.
این نویسنده و فعال فرهنگی اضافه کرد: حسن دیگر این طرح این است که دست بچههایی که میخواهند کتاب بخوانند را بازمیگذارد. کتابهایی که بچههای عضو این طرحها میتوانند آنها را تهیه کنند و بخوانند، فهرستی گسترده با بیش از ۱۰۰۰ عنوان است که از میان فهرست عناوین برگزیده مؤسسات مختلف مثل انجمن نویسندگان کودک و نوجوان، لاکپشت پرونده و فلان بنیاد انتخاب شده است و صرفاً انتخاب وزارت ارشاد نیست. در نتیجه این فهرست اصلاً تکبعدی نیست و موضوعات متنوعی را شامل میشود از موضوعات علمی گرفته تا کتابهای طنز و سرگرمی همه در این مجموعه وجود دارند. هیچ اصراری هم نیست که بچهای فلان کتاب خاص را انتخاب کند و بچهها میتوانند کتابی را که به سلیقه خودشان نزدیک است را تهیه و مطالعه کنند.
صفرزاده با اشاره به مشکلات سیستم توزیع و نبود کتابفروشی و کتابخانه عمومی در شهرستانها و شهرهای مختلف؛ متذکر شد: بله، این مسئله و نقص وجود دارد و ما هرچه از مراکز استانها دورتر میشویم وضعیت نبود کتابفروشی و کتابخانه عمومی بدتر هم میشود و اگر هم کتابخانه و کتابفروشیای هست بهروز نیست و همه کتابهای مورد نیاز و خواست مردم و مخصوصاً کودکان را ندارند. البته برگزاری چنین طرحی به بهتر شدن این وضعیت کمک میکند و ارشاد با کتابفروشیها و کتابخانهها وارد مذاکره میشود تا عضو این طرح شوند اما برای اینکه این نقیصه به صورت جدی و کامل برطرف شود مسلماً نیازمند برنامهریزیها و سیاستگذاریهای بلندمدت هستیم. آنچه من به شخصه دیدم حضور پررنگ نهادی مردمی و خصوصی در حوزه ترویج کتابخوانی است. یعنی گروههای مردمی داریم که خودشان با هزینه خودشان به مناطق روستایی و دورافتاده میروند و کتابخانه ایجاد میکنند و ارشاد هم موازی با فعالیت اینها جشنواره تقدیر از مروجان کتابخوانی و جام باشگاههای کتابخوانی یا حتی پایتخت کتاب ایران و روستاهای دوستدار کتاب را برگزار میکند. این نهادهای مردمی به صورت خودجوش و بدون دریافت بودجهای از سوی ارشاد فعالیت میکنند ولی همینکه در اغلب شهرها و روستاها ترویج کتابخوانی جریان دارد امیدبخش است.