همکاری‌های ایران و بلاروس در حوزه ترجمه و نشر

   به دنبال هماهنگی با اتحادیه نویسندگان بلاروس، در روز پنج‌شنبه مورخه ۱۳۹۷/۵/۱۱ آقای ابوالقاسم مختاریان، رایزن فرهنگی ج.ا.ایران در بلاروس با حضور در این مجموعه با خانم یلنا استلماه، معاون اول اتحادیه دیدار و در خصوص موضوعات مورد علاقه طرفین در حوزه ادبیات و نشر گفتگو کرد.

در ابتدا خانم استلما که خود از نویسندگان حوزه ادبیات کودک می‌باشد، در معرفی اتحادیه نویسندگان بلاروس چنین گفت:

در حال حاضر اتحادیه نویسندگان بلاروس به‌طور فعال برای برگزاری روز خط بلاروسی در شهر ایواناوا در منطقه برست آماده می‌شود.در جریان برنامه‌های این جشنواره، میز گردی بین‌المللی با حضور نمایندگان بیش از ۱۵ کشور برگزار می‌شود. پیشنهاد می‌گردد که نویسندگان ایرانی در این جشنواره شرکت کنند. اتحادیه نویسندگان بلاروس یک سازمان بزرگ متشکل از نویسندگان است که دارای ۶۵۰ عضو است (۳۰۰ عضو در شهر مینسک)  و دفاتر نمایندگی خود را در همه شهرهای بلاروس دارد. نویسندگان این انجمن به موضوعات مختلف پرداخته و جلساتی را با کودکان و بزرگ‌سالان برگزار می‌کنند.از آنجا اتحادیه به اهمیت واژه در جهان مدرن آگاه است لذا همکاری بسیار خوبی را با نویسندگان کشورهای مختلف دارد. اتحادیه تاکنون بیش از ۳۵ قرارداد با سازمان‌های مختلف نویسندگان در کشورهای جهان منعقد کرده است. ما به‌طورجدی با نویسندگان روسی همکاری داریم.درواقع نویسندگان مسئولیت ساختن نسل آینده را بر دوش دارند. این مشکل در همه کشورها وجود دارد که کودکان دوست ندارند کتاب بخوانند. اما علیرغم همه این مشکلات، کتاب منبع اصلی دانش بوده و هست. وزارت فرهنگ ارگان مدیریتی اصلی اتحادیه نویسندگان بلاروس است. اما با توجه به اینکه مدیریت انتشار کتاب بر عهده وزارت اطلاع‌رسانی است، می‌توان گفت که اتحادیه نویسندگان بلاروس بیشتر با وزارت اطلاع‌رسانی همکاری دارد.اتحادیه نویسندگان بنیان‌گذار ۳ مجله ادبی بسیار قدیمی در بلاروس به نام‌های «آتش» Polymya، نیمان(نام یک رودخانه)Nemanو «جوانی» (Maladost)  و یک روزنامه ادبی است.  اتحادیه پروژه‌های مشترک متعددی را با وزارت اطلاع‌رسانی در دست اجرا دارد، به‌عنوان‌مثال مسابقه دولتی کتاب‌خوانان جوان آثار معاصر و مسابقه "جایزه ادبی ملی" را برگزار می‌کند.

   وی همچنین در مورد نمایشگاه بین‌المللی کتاب در مینسک صحبت کرد و از نویسندگان ایرانی برای شرکت در آن دعوت کرد. ضمن آنکه نویسندگان خارجی نیز به نمایشگاه کتاب می‌آیند و انجمن نویسندگان در چارچوب این نمایشگاه نیز برگزار می‌شود. ایشان همچنین آمادگی خود را برای بررسی پیشنهادهای رایزنی فرهنگی مربوط به همکاری آینده با نویسندگان ایرانی اعلام کرد.

   در این قسمت از جلسه آقای مختاریان توضیحاتی بدین شرح بیان داشت:

   در ابتدای بحث مایلم توجه شمارا به نکته‌ای جلب کنم. در ایران خانمی لهستانی به مدت ۸۰ سال زندگی می‌کرد که همنام شما بود. خانم هلن استلماه. ایشان از مردم لهستان بود که در دوران خردسالی به‌واسطه اشغال لهستان به ایران پناه آورده بود و در سال گذشته بدرود حیات گفت. زندگی ایشان نیز به‌صورت کتابی منتشر شد. به دلیل همنامی با شما خالی از لطف ندیدم که ذکری از این بانوی لهستانی که خاطرات تلخ و شیرین فراوانی از زندگی در سرزمین ایران داشت به میان آورم.( خانم استلما توضیحاتی در خصوص نام خانوادگی خود که در کشورهای منطقه عمومیت داشته و به معنایی نزدیک به درشکه‌ران است بیان داشت.)

...ترجمه‌های اندکی از کتاب‌های نویسندگان بلاروسی در ایران منتشرمی شوند. در حال حاضر شناخته‌شده‌ترین نویسنده بلاروس در ایران، خانم سوتلاناالکسیویچ است. کتاب‌های "زمزمه‌های چرنوبیل" و "جنگ چهره زنانه ندارد" از آثار وی است که در ایران ترجمه شده است. اما در بلاروس، نویسندگان شاخص و بزرگ دیگری همچون یانکا کوپالا، یاکوب کولاس و متسکویچ هستند که آثار آنان میتواندو بایستی درایران ترجمه و منتشرشده تا مردم دو کشور شناخت بیشتر و بهتری از یکدیگر بدست آورند.

در دنیا مدرن امروز، با توجه به توسعه فن‌آوری، کتاب از اقبال کمتری در میان مردم برخوردار است. در مطالعه‌ای که بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۵ در میان شهروندان اروپایی به عمل آمده، مشخص شده است که کمترین زمان برای مطالعه کتاب به میزان ۲ دقیقه در روز مربوط به مردم فرانسه و بالاترین زمان ، به میزان ۱۳دقیقه در روز متعلق به مردم استونی است.خوشبختانه مردم بلاروس اهل مطالعه و باسواد هستند. با علم به این‌گونه آمار وظیفه ما است که برای علاقه‌مندان در دو کشور تولید دانش و تولید کتاب بکنیم.

خوشبختانه در ایران نیز نشر کتاب از تنوع بالایی برخوردار است. در سال گذشته بالغ‌بر صدهزار عنوان کتاب منتشر گردیده است. شک نیست که مطالعه کتاب در ایران نیز به‌مانند سایر نقاط جهان، از آسیب هجوم فناوری و به‌طور مشخص گوشی‌های همراه در امان نبوده است. بااین‌حال علاقه‌مندان به مطالعه، لذت مطالعه نشر مکتوب را بر گونه‌های دیگر آن ترجیح داده و از آن حمایت می‌کنند. در همین رابطه مؤسسات زیادی نیز به حمایت از تولید و نشر کتاب در ایران مشغول‌اند که از آن جمله می‌توان به موسسه "شهر کتاب" با سابقه‌ای درخشان در حوزه نشر اشاره کرد. این موسسه  سابقه همکاری‌ها با کشورهای مختلف را در کارنامه خود دارد. امیدواریم که با ایجاد ارتباط فیمابین موسساتی از این دست ،نویسندگان و اصحاب فرهنگ بتوانند با سفر به دو کشور، در مناسبتها و رویدادهای فرهنگی شرکتی فعال داشته و در مسیر معرفی ادبیات دو کشور گامهای بلندی بردارند.

   در این قسمت تعدادی از کتابهای حوزه ادبیات داستانی از نویسندگان معاصر کشورمان از جمله آقایان بایرامی، دهقان، شجاعی و شاهانی که توسط انتشارات صدرا به زبان روسی ترجمه و منتشر گردیده است، خدمت خانم استلماه عرضه گردید. همچنین آقایمختاریانبا اشاره به همسانیهای دو کشور در خصوص اشغال توسط نیروهای بیگانه در جریان جنگ، به حوزه ادبیات پایداری اشاره کرد. در همین راستا کتاب "دا"، موضوع تکرار چند ده باره چاپ آن و نیز ترجمه به زبانهای مختلف از جمله به زبان انگلیسی توسط آقای پال اسپراکمن در آمریکا و به چند زبان دیگر، مطرح گردید.

خانم استلماه نیز با تأیید نظرات آقای مختاریان، تاکید کرد که موضوع جنگ جایگاه مهمی در ادبیات بلاروس نیز دارد لذا می‌تواند یکی از موضوعات مشترک و موردعلاقه طرفین در همکاری‌های بعدی قرار گیرد.وی گفت که می‌توان ترجمه کتاب‌های فارسی را در روزنامه «لیم»و مجله «نمان» نیز منتشر کرد.

در این قسمت آقای مختاریان با توجه به ساختار و جایگاه اتحادیه نویسندگان بلاروس، پیشنهادهایی را برای همکاری‌های آتی بدین شرح مطرح کرد:

-    همکاری در ترجمه، چاپ و انتشار کتاب‌های ادبی دو کشور،

-   همکاری در برگزاری مسابقه ایران‌شناسی. (این برنامه ازجمله طرح‌های مصوب نمایندگی در سال جاری می‌باشد.)

-   انعقاد قرارداد همکاری بین اتحادیه نویسندگان بلاروس و مؤسسات مشابه در ایران. تنظیم چارچوب این قرارداد می‌تواند یکی از محورهای دیدار مسئولان موسسه شهر کتاب با آقای چرگینتس، رئیس اتحادیه نویسندگان بلاروس باشد.

گفتنی است که نمایشگاه عکس خانم استلماه با عنوان  "من بلاروس را اینطور می‌بینم "قرار است  در ایام جشن روز خط بلاروسی، در معرض دید علاقمندان قرار گیرد. این نمایشگاه درکشورهای دیگری نیزبرگزار گردیده و نامبرده برای نمایش عکس‌هایش در ایران ابراز تمایل کرد.

درپایان جلسه، آقای مختاریان از سالن تئاتر، سالن نمایشگاه این مجموعه و برخی امکانات دیگر  بازدیدک رده و در خصوص امکان اجرای برنامه‌های نمایندگی در این مکان با ایشان مذاکره کرد.