پل ادبی ایران و بلاروس تشکیل می‌شود

   در روز جمعه مورخ دوم آذر ۱۳۹۷ به  منظور هماهنگی و پیگیری برخی توافقات، آقای ابوالقاسم مختاریان، رایزن فرهنگی سفارت ج.ا.ایران با حضور در محل اتحادیه نویسندگان بلاروس، با خانم یلنا استلماخ، معاون این اتحادیه دیدار و گفتگو نمود.

   موضوع انعقاد قرارداد همکاری بین موسسه شهر کتاب و اتحادیه نویسندگان بلاروس با عنوان پل ادبی ایران و بلاروس، یکی از مباحث اصلی در این نشست بود لذا متن پیشنهادی موسسه شهر کتاب که به زبان روسی برگردانده شده است، برای بررسی و اعلام نظر، در اختیار معاون اتحادیه قرار گرفت. در همین ارتباط، آقای مختاریان به موضوع انعقاد قراردادهای مشابه فیمابین موسسه شهر کتاب و موسسه بای بوک در بوسنی و مراکز ادبی و دانشگاه‌ها در دیگر کشورها، اشاره کرد.

   طبق توافقات با اتحادیه، قرار شد که در زمان برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب مینسک در روزهای ۶ تا ۱۰ فوریه ۲۰۱۹ (۱۷ تا ۲۲ بهمن) و با حضور مهمانانی از موسسه شهر کتاب، این قرارداد همکاری دوجانبه به امضای طرفین برسد. ترجمه و انتشار متقابل کتابهای ادبی از نویسندگان ایرانی و بلاروسی، برگزاری میزگرد و سمینارهای ادبی و ارائه آثار فرهنگی و نمایشگاهی در دو کشور از جمله مفاد مندرج در این قرارداد است. 

بنا به گفته خانم استلماخ، سمپوزیوم بین المللی "نویسنده و زمان" که رویدادی برای تعامل نویسندگان، کارشناسان و صاحب نظران فرهنگی و ادبی از کشورهای مختلف است،تا کنون ۵ دوره در نمایشگاه بین المللی کتاب مینسک برگزار شده و در سال جاری نیز برگزار خواهد شد. لذا این برنامه، زمینه مناسبی برای حضور مهمانان موسسه شهر کتاب است.

همچنین مقرر شد که اتحادیه نویسندگان، ملاقات‌هایی را برای هیئت اعزامی از موسسه شهر کتاب با نویسندگان و مترجمین در بلاروس و نیز بازدید از مراکز فرهنگی و ادبی مرتبط با اتحادیه نویسندگان فراهم نماید. از جمله این مراکز می‌توان به موزه‌های یانکا کوپالا، یاکوب کولاس، ماکسیم بوگدانویچ، موزه تاریخ ادبیات بلاروس، موزه شهر و گالری صوفیسکی، اشاره کرد.

   از آنجا که تعامل سازنده و جدیدی بین رایزنی فرهنگی کشورمان و اتحادیه نویسندگان آغاز شده است، اقدامات متقابلی نیز در این زمینه صورت گرفته است. از جمله انتشار مطلبی با عنوان "قیصر و سلمان" به مناسبت سالگرد درگذشت مرحوم قیصر امین پور و مرحوم سلمان هراتی در سایت انتشارات "ستاره" در بلاروس. متقابلاً مطلبی در معرفی " یانکا کوپالا" شاعر ملی بلاروس ارسالی از سوی رایزنی فرهنگی، در سایت موسسه شهر کتاب، منتشر گردید.

   در همین ارتباط خانم استلماخ گفت که شاعر بلاروس، ماریا کمیتس، برگزیده تعدادی از اشعار مرحوم قیصر امین پور را به زبان بلاروسی برای روزنامه ادبی ترجمه کرده که بزودی منتشر می‌شود.

خانم استلماخ با شگفتی از مطالعه آثار ایرانی به زبان روسی، (کتب منتشره توسط انتشارات صدرا که در ملاقات قبلی از سوی رایزنی به ایشان اهدا گردید،) چنین گفت: "من با تمایل و علاقه زیاد ترجمه کردم، زیرا تمثیل و افسانه‌ای که در این کتاب وجود داشت، بسیار نزدیک به یکی از آثار من به نام "بلوط و کلاغ" است که در برنامه درسی مدرسه برای مطالعه در کلاس پنجم قرار داده شده است. افسانه و تمثیل موجود در این داستان، بسیار ظریف بیان شده لیکن دارای معنای زیادی است." گفتنی است که خانم استلماخ ترجمه و نقدی بر کتاب "اگر آدم‌برفی‌ها آب نشوند" اثر سید علی شجاعی، نویسنده جوان ایرانی به زبان بلاروسی تهیه کرده که قرار است در نشریه ادبی " افق" یا "Horizon " منتشر گردد.

آقای مختاریاندر خصوص وجود مفاهیم، نکات مشترک و برخی اقتباسات در آثار ادبی روسی و فارسی، به غنای موجود در حوزه ادبیات ایران وکشورهای روس زبان اشاره کرد و بخشی از این اشتراکات را به تنوع و قدمت آثار ترجمه شده روسی در ایران و یا آثار بزرگان زبان و ادب فارسی در کشورهای عضو شوروی سابق مرتبط دانست. یکی از اهداف برقراری پل ادبی ایران و بلاروس نیز تقویت اینگونه گفت‌وگوها و تعاملات در حوزه ادبیات داستانی است به نحوی که در نهایت ادب دوستان ایرانی، امکان آشنایی هر چه بیشتر با آثار نویسندگان و مشاهیر ادبی بلاروس نظیر یانکا کوپالا و یاکوب کولاس و متقابلاً ادب دوستان بلاروسی نیز امکان دستیابی به ترجمه آثار کلاسیک و معاصر ادبی ایران را داشته باشند.

در ادامه پیشنهادات ذیل از سوی آقای مختاریان مطرح گردید:

-         برگزاری نشستی با حضور مهمانان موسسه شهر کتاب و نویسندگان بلاروس با موضوع " مروری بر ۴۰ سال ادبیات داستانی ایران بعد از انقلاب اسلامی" به همراه نمایشگاه جنبی کتاب و عکس

-         درخواست از معاون اتحادیه در خصوص معرفی شخصیتهای صاحب نظر فرهنگی و ادبی بلاروس برای حضور در سمینار گفتگوهای فرهنگی در سال ۱۳۹۸ در ج.ا.ایران

-         درخواست همکاری اتحادیه نویسندگان بلاروس در زمینه اجرای برنامه‌های انجمن فیلم ایران در محل این اتحادیه. به منظور فراهم سازی زمینه آشنایی جامعه ادبی بلاروس با مفاهیم موجود در آثار برگزیده و معناگرای سینمای ایران و با توجه به وجود سالن سینما و سالن جلسات در محل اتحادیه این پیشنهاد مطرح گردید و مورد استقبال طرف بلاروسی قرار گرفت. در همین رابطه قرار شد تا فرم عضویت در این انجمن برای اتحادیه ارسال شود.

-         برگزاری جلسات نقد ادبی در ارتباط با آثار ادبی ایرانی که تاکنون به زبان روسی ترجمه شده است.

-         برگزاری جلسات بزرگداشت مشاهیر فرهنگ و ادب ایران زمین مانند بزرگداشت فردوسی به همراه شاهنامه خوانی و همچنین برگزاری نمایشگاه آثار نقاشی داستانهای شاهنامه.

خانم استلماخ ضمن استقبال از موارد مطروحه از سوی رایزنی، پیشنهاد کرد که در غرفه ایران در نمایشگاه بین المللی کتاب مینسک، سخنرانی‌هایی از سوی مهمانان اعزامی از ایران و افرادی که ادبیات فارسی را به زبان بلاروسی ترجمه کرده‌اند انجام شود. شاعران بلاروس می‌توانند ترجمه اشعار فارسی را به روسی و بلاروسی بخوانند. وی همچنین گفت که نمایندگان ایران در نمایشگاه کتاب می‌توانند با نویسندگان مرتبط با اتحادیه نویسندگان، جلسات و نشستهای تخصصی داشته و از موزه‌ها و کتابخانه‌ها بازدید نمایند.

خانم استلماخ در مورد امکان برگزاری نمایشگاه عکس مربوط به وطن کوچک با عنوان" من بلاروس را اینگونه می‌بینم"در ایران(که هم اینک در دفتر مرکزی کشورهای مستقل مشترک المنافع و نیز در کتابخانه ملی بلاروس، مستقر بوده و پیش از این در داغستان و قزاقستان برگزار گردید،) سؤال کرد که  آقای مختاریان با توجه به وجود بندی از تفاهمنامه پیشنهادی با موسسه شهر کتاب در خصوص برپایی نمایشگاههای تخصصی در دوکشور، اجرای آن را به بعد از امضای قرارداد همکاری موکول کرد.

نامبرده همچنین ابراز تمایل کرد که از نمایندگان موسسه شهر کتاب که در نمایشگاه کتاب حضور خواهند یافت، مصاحبه گرفته و در نشریات ادبی منتشر نمایند. با توجه به اینکه سال‌جاری میلادی در بلاروس، به نام سال "وطن کوچک" شناخته می‌شود، وی مایل است که در مصاحبه مزبور از مهمانان در خصوص نظراتشان از زادگاه و وطنشان بپرسند.بر همین اساس نامبرده در مورد وطن کوچک خود، روستای نووی ساد، که در نزدیکی شهر مینسک قرار دارد، مشغول نوشتن کتابی است که شامل داستان، مثل‌ها و افسانه‌هایی است و سال آینده منتشر خواهد شد.