کد مطلب: ۱۷۷۶۶
تاریخ انتشار: سه شنبه ۲۸ اسفند ۱۳۹۷

نوروز نوید می‌دهد همیشه آغازی دوباره ممکن است

دکتر ناصر فکوهی

مهر: مائیم که از باده‌ی بی‌جام خوشیم / هر صبح منوّریم و هر شام خوشیم

گویند سرانجام ندارید شما / مائیم که بی‌هیچ سرانجام خوشیم

سال جدید را در شرایطی آغاز می‌کنیم که بی‌تدبیری در ارکان تدبیر، سرزمین ِ ما را در موقعیتی سخت قرار داده است: امروز فشاری باورناکردنی بر بیشتر مردم ما وارد می‌شود. سفره بسیاری از مردم خالی است. بیماران، گرفتار ِ آزمندی سیری‌ناپذیری ِ مال‌اندوزان هستند. بی‌تدبیری، از خود نمی‌گوید، اما زمین و زمان را به دشنام می‌گیرد. همه چیز، مهیا است که تن به افسردگی بدهیم و سر به بیابان بی‌تفاوتی بگذاریم. همه چیز. بله، ولی همه چیز، بی‌نوروز. انسان‌هایی که از این اقبال برخوردارند که در تمدنی باستانی زاده شده باشند، میراث ِ فرهنگی بزرگی را بر دوش می‌کشند که هرچند گاه آنها را زیر بار ِ خود خُرد می‌کند. اما برای آن‌ها خاطره و از آنجا، قدرتی از تحمل‌پذیر کردن ِ واقعیت می‌سازد تا بتوانند تن به نومیدی ندهند.

امروز، حال ِ ما، به حال ِ بیماری شباهت دارد که انتخابش بین ِ نومیدی و مرگ و یا امید به هر قیمتی و زندگی و بازسازی ِ حیات برای خویش است. نوروز در این انتخاب، جایگاه و گزینش ِ ما را از پیش روشن می‌کند. همانگونه که هر جامعه‌ای مبتنی بر پیشینه‌ای از تمدن ِ کشاورزی، یعنی پیشینه‌ای مبتنی بر حیات در چرخه‌های ِ بی‌پایان فصلی‌اش، از این نعمت برخورداراست که بتواند اگر با هر زمستان می‌میرد با هر بهار دوباره زنده شود. بیاییم در این بهار دوباره، همه نیروهایمان را به کار بگیریم تا میان مرگ و نیستی و پوچی از یک سو و زندگی، هستی و معنا از سوی دیگر، دومی را برگزینیم. انسان‌های بسیاری تاکنون در این پهنه و در همه پهنه‌های فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی جهان زیسته‌اند، این انسان‌ها با دردها و رنج‌ها و البته شادی‌های زیادی ِ زندگی کرده‌اند. زندگی بیشتر از آنکه چیزی باشد که آنها انتخاب کرده باشند، چیزی بوده که برای آنها حاصل جمع ِ شمار بزرگی از حادثه‌ها در طول زمان‌ها و مکان‌ها بوده است. برخی از این آدم‌ها بسیار خوشبخت بوده‌اند، اما بسیاری از آن‌ها نیز، بسیار نگونبخت.

نوروز اما، این امید را می‌تواند به ما بدهد که همیشه آغازی دوباره، در هر شرایطی، ممکن است. از این رو، اگر سیزف‌وار و به بیان ِ آلبر کامو، زندگی را با تمام مصیبت‌ها و رنج‌ها و دردها و بی‌عدالتی‌ها، و البته با تمام زیبایی‌هایش، انتخاب کنیم، می‌توانیم امید داشته باشیم که در طول حیات خود و برای خویش و یا دستکم برای نسل‌های بعدی که درباره ما و انتخاب‌هایمان قضاوت خواهند کرد، انتخاب ِ درست را انجام دهیم و با تلاش برای ایجاد چرخه‌های مثبت در زندگی، ولو اینکه این چرخه‌ها بسیار کوچک باشند و ولو آنکه این چرخه‌ها با بیشترین دشمنی‌ها مواجه شوند، راه را برای کاهش دردها و رنج‌ها و گسترش تدریجی شادی‌ها و خوشی‌ها و خوشبختی‌هایی که بی‌شک رفته‌رفته و شاید با سرعتی بسیار اندک، اما مطمئن از راه خواهند رسید، فراهم کنیم.

امروز یک حرکت کوچک، یک حرکت مدنی، به راه انداختن یک فکر، شروع یک اقدام برای بهتر کردن زندگی خود و یا دیگران، کمک به بهتر شدن ِ محیط زیست، بهتر شدن ِ زندگی روزمرمان، کمک به یک کودک، یک جوان یا یک فرد سال‌خورده، کاشتن یک نهال، یا گرفتن دست کسی که شاید در زندگی اقبال ِ کمتری از ما داشته - و همه می‌دانیم که چنین کسانی در اطرافمان فراوانند- و نشاندن همه کسانی که چندان کسی ندارند که نوروز را با او سر کنند بر سر ِ سفره نورزمان‌، شاید راهی باشد برای برون آمدن از آنچه ممکن است تصوّر کنیم یک بحران و گره ناگشودنی و کوچه بن‌بستی نهایی در زندگی‌مان است؛ که تصوّر کنیم هرگز نخواهیم توانست از این موقعیت بیرون بیاییم. تاریخ معاصر نشان می‌دهد که چگونه جوامع و فرهنگ‌های ِ مختلف در شرایطی به مراتب اسفناک‌تر با قدرت اراده، با شناخت، با علم، با هنر و ادبیات و زیبایی‌هایی که خلق کرده‌اند، با دگر دوستی و با کمک و همبستگی به یکدیگر و نه رقابت و مسابقه دادن بی‌رحمانه بایکدیگر و له کردن دیگران برای رسیدن به پیروزی‌های خیالی برای خود، توانسته‌اند خویش را به موقعیت‌هایی بسیار بهتر برسانند.

نوروز را قدر بدانیم و سفره‌هایمان را بر دیگران نبندیم. خوشی‌های خود را با دیگران تقسیم کنیم و در ناخوشی هایمان این جسارت و این شجاعت را داشته باشیم که دست به سوی دیگران دراز کنیم تا شادی‌هایشان را با ما تقسیم کنند. این نکات کوچک و شاید به نظر پیش‌پاافتاده بوده‌اند که راز هزاران ساله نوروز ما را در خود دارند.

نوروز با همه شادی‌ها و رنج‌هایی که در زندگی داریم، همچنان نوروز است و نوروز باقی خواهد ماند.

بهار و جشن و زندگی را به خانه‌ها و به سفره‌های حتی خالی خود راه دهیم و بگذاریم این سفره‌ها ولو تنها با زیبایی ِسادگی آکنده شوند.

با دوری از بدی‌ها و نزدیکی با خوبی‌ها

بدن‌هایتان سالم و اندیشه‌هایتان پاک باد

 

0/700
send to friend
مرکز فرهنگی شهر کتاب

نشانی: تهران، خیابان شهید بهشتی، خیابان شهید احمدقصیر (بخارست)، نبش کوچه‌ی سوم، پلاک ۸

تلفن: ۸۸۷۲۳۳۱۶ - ۸۸۷۱۷۴۵۸
دورنگار: ۸۸۷۱۹۲۳۲

 

 

 

تمام محتوای این سایت تحت مجوز بین‌المللی «کریتیو کامنز ۴» منتشر می‌شود.

 

عضویت در خبرنامه الکترونیکی شهرکتاب

Designed & Developed by DORHOST