کد مطلب: ۱۸۳۲۰
تاریخ انتشار: چهارشنبه ۱۲ تیر ۱۳۹۸

کاری که «صائب» می‌کند

ایسنا: عضو هیئت‌علمی دانشکده ادبیات دانشگاه اصفهان گفت: صائب مولانای بزرگی است که به پیروی از مولانای بزرگ بلخ، سعی کرده اندیشه و تفکر عرفانی را با تجربیات فردی و انسانی به ما عرضه کند.

‌به گزارش ایسنا، محمدرضا نصر اصفهانی در هفتمین همایش بزرگداشت صائب که شامگاه دوشنبه (۱۰ تیرماه) هم‌زمان با روز بزرگداشت این شاعر، در صائبیه برگزار شد، اظهار کرد: صائب یکی از شاعران استثنایی و از فوق ستاره‌های فرهنگ ماست چون میزان مطالبی که او به فرهنگ، اندیشه و تفکر اضافه کرده، در حدی است که می‌تواند روزها، هفته‌ها و گاهی ماه‌ها و سال‌ها ما را به خود مشغول کند و به بحث وادارد.

او ادامه داد: کسی همچون فردوسی بزرگ، به منزله شناسنامه ملی ما ایرانیان و کسی همچون مولانای بزرگ، به منزله شناسنامه فرهنگی مشرق‌زمین است و بزرگانی همچون سعدی و حافظ نیز به‌عنوان نمادهای سخن جایگاه ویژه‌ای دارند، اما نباید در میان این بزرگان، شاعرانی همچون سنایی و کمال‌الدین اسماعیل اصفهانی را که خلاق معانی و در تصویرگری یک از نوابغ تاریخ است، فراموش کنیم.

عضو هیئت‌علمی گروه ادبیات دانشگاه اصفهان تصریح کرد: صائب یکی از شاعران کثیرگو و مفصل‌گوست که سخنش هیچ‌گاه ملالت‌آور نیست و همواره ما را شیفته‌تر می‌کند. بیدل دهلوی نیز بعد از صائب و تحت تأثیر او این سبک و شیوه سخن‌گویی را به شکلی دیگر به اوج می‌رساند.

نصر اصفهانی با اشاره به سبک صائب گفت: بهتر است شروع سبک صائب را سبک اصفهانی بدانیم، چون افرادی مثل طالب آملی، کلیم کاشانی، حکیم شفائی و به‌ویژه صائب، تحت تأثیر پیشینان خود مثل میرزا جلال‌الدین اسیر شهرستانی بودند که به یک معنا می‌تواند حق استادی بر گردن تعدادی از این شاعران داشته باشد.

وی افزود: بخش اغراق‌گویی و پیچیده‌سرایی ثانوی صائب را که بیدل آن را به اوج خود می‌رساند می‌توان شاخه هندی سبک اصفهان نامید و دانست، که گستره سبک اصفهانی تا چه حد بوده است.

عضو هیئت‌علمی گروه ادبیات دانشگاه اصفهان با اشاره به سه ویژگی سبک اصفهان گفت: این سبک یک سبک زبانی است که سبک‌های عراقی و خراسانی بر آن استوار نیستند. سبک اصفهان بر زبان و پیچیدگی‌های زبان، رقص زبان، نمایش زبان و تصویر زبان استوار است، پس اولین ویژگی آن این است که در زبان شکل می‌گیرد.

او ادامه داد: دومین ویژگی سبک اصفهانی، سبک فردیت انسان است. صائب نیز در شعرهای خود کوشیده تا تمام ظرایفی را که در فردیت انسان وجود دارد، از آشامیدن گرفته تا سلام و احوالپرسی و... از زوایای مختلف مورد توجه قرار بدهد. ویژگی شعر صائب این است که یک سخن می‌آورد و یک مثل چاشنی آن می‌کند تا بتواند سخن خود را مدلل و موجه کند. به همین دلیل دوره اول سبک هندی یا همان سبک اصفهانی را می‌توان شعر فردیت و زبان دانست و تک‌بیت سرودن شاعران نیز ناشی از همین امر است.

نصر اصفهانی تصریح کرد: ویژگی سوم این مکتب، گفتن نکته‌ها در یک بیت است؛ بیتی که می‌تواند دنیای انسان را عوض کند.

عضو هیئت‌علمی گروه ادبیات دانشگاه اصفهان با اشاره به زیاد بودن اشعار صائب گفت: شاید کمتر شاعری را در زبان فارسی، با این درجه از اهمیت پیدا بکنیم که حداقل ۸۰ هزار بیتش چاپ شده باشد. استاد سادات ناصری جایی گفته‌اند دفاتری دارند که حدود ۲۰۰ هزار بیت از صائب در آن موجود است، بزرگانی دیگر از ۱۵۰ هزار و حتی ۳۰۰ هزار بیت صائب هم سخن می‌گویند، اما ۸۰ هزار بیتی که از او چاپ شده تأییدی بر این مدعاست که صائب شاعری بسیار سخن است.

نصر اصفهانی با تأکید بر این‌که صائب از شعر فقط یک‌چیز نمی‌خواهد، اظهار کرد: صائب از شعرش فقط تربیت یا تغییر کردن لحظه‌ای آدم‌ها را نمی‌خواهد بلکه بر اساس آن نظریه‌ای که می‌گوید هنر، جنبه‌ها و صداها و ابعاد مختلف دارد، در شعر خود یک جا انتظار قناعت می‌برد و یک جا انتظار تعلیم و آموزش. اگر ما به گفتار و نکته‌پردازی صائب و بزرگانی که پیش از او یا هم‌زمان یا پس از او بوده‌اند نگاه کنیم، درمی‌یابیم که این افراد کوشیده‌اند تا علاوه بر کمک به تربیت انسان‌ها، از عقل، عشق و ... نیز بگویند و یک‌قدم از رنج انسان کم کنند.

وی ادامه داد: این مقوله با نگاه فردی و تک‌بیت‌هایی که در شعر صائب است چنان عجین شده که وقتی انسان شعرش را می‌خواند گاهی توضیح واضحات می‌بیند و همین امر هم گاهی یک نگاه تازه و احساس تازه را به او منتقل می‌کند.

عضو هیئت‌علمی گروه ادبیات دانشگاه اصفهان گفت: حداقل چیزی که صائب به ما عرضه می‌کند، یک دنیای بسیار وسیع از سخن، اندیشه، تفکر، درد، اعتراض و حرف و نکته است که با هر یک از آن‌ها می‌توانیم حسمان و جهانمان را عوض کنیم و در قلمرو تازه‌ای پا بگذاریم.

 

0/700
send to friend
مرکز فرهنگی شهر کتاب

نشانی: تهران، خیابان شهید بهشتی، خیابان شهید احمدقصیر (بخارست)، نبش کوچه‌ی سوم، پلاک ۸

تلفن: ۸۸۷۲۳۳۱۶ - ۸۸۷۱۷۴۵۸
دورنگار: ۸۸۷۱۹۲۳۲

 

 

 

تمام محتوای این سایت تحت مجوز بین‌المللی «کریتیو کامنز ۴» منتشر می‌شود.

 

عضویت در خبرنامه الکترونیکی شهرکتاب

Designed & Developed by DORHOST