برنده‌ی پرونده‌ی جنجالی

نه سال پس از درگذشت شمیم هدایتی، ترجمه‌اش از رمان آمستردام نوشته‌ی ایان مک‌یوئن منتشر شد. شمیم هدایتی که در هنگام مرگ ۲۹ سال داشته است، علاوه بر مک‌یوئن آثاری از نویسندگانی همچون ولادیمیر ناباکوف، دیوید ممت، برد کسلرو آن تایلر را هم به فارسی ترجمه کرده است که تمامی این ترجمه‌ها در انتشارات نیلا به چاپ رسیده است و تنها استثناِی این آثار ترجمه شده، فیلمنامه زندگی شیرین پس از مرگ نوشته  آتوم اگویان است که در مجموعه‌ی ۱۰۰ سال سینما ۱۰۰ فیلمنامه‌ی نشر نی منتشر شده است.

رمان آمستردام با مراسم ترحیم مالی لِین شروع می‌شود. پذیرشِ مرگ سختِ مالیِ سرزنده و بذله‌گو در ۴۶ سالگی برای دوستان و نزدیکان او سخت است. جورج در روزهای پایانی حیات مالی از همسرش پرستاری کرد و به حضور او در آسایشگاه تن نداد و از این طریق توانست با دستچین کردن عیادت‌کنندگان مالی و سخت‌گیری بر معشوق‌های پیشینِ مالی، انتقامی ولو کوچک از آن‌ها بگیرد. با این وجود، سه معشوقِ پیشین مالی که از قضا صاحب اسم و رسم هم هستند، در مراسم حاضر هستند. کلایو لینلیِ آهنگساز که در سال ۱۹۶۸ و در دوران دانشجویی مالی با او بوده است. نفر بعدی ورنان هالیدی است که سردبیر روزنامه است و حرفه خبرنگاری را از سال ۱۹۷۴ که از قضا در آن سال با مالی آشنا شده است، شروع کرده است و نفر سوم شناخته‌شده ترین معشوق مالی است. جولین گارمونی وزیر امور خارجه که رویای رسیدن به مقام نخست‌وزیری را در سر می‌پروراند.

جمع چهار نفره دوست‌داران مالی - جورج، کلایو، ورنان و جولین - نسبت به یکدیگر شناخت دارند اما این شناخت به دوستی ختم نشده است و در این میان تنها کلایو و ورنان رفاقت و دوستی نزدیکی با هم دارند و بقیه رابطه‌ها دوستانه نیست، با اینحال سعی‌شان بر این است که احساسات درونی‌شان را در معاشرت آشکار نسازند و حفظِ ظاهر کنند. با پایان یافتن مراسم، مالی از کانون توجهات فاصله می‌گیرد و عزادارانِ مالی به زندگی روزمره‌شان می‌پردازند تا اینکه جنجال بزرگی به‌پا می‌شود و هر چهار نفر درگیر آن پرونده می‌شوند. پرونده جنجالی که تاثیراتش فراتر از آنی است که در ابتدا تصور می‌شود. هر چند مالیِ از دنیا رفته، از قدرت و اختیاری برخورددار نیست، اما حضور پررنگش در زمان غیبتش در حوادث پیش‌آمده پس از مرگش، بر زندگی فردی و اجتماعی ۴ دلدارش سایه افکنده است.

ایان مک‌یوئنِ ۷۱ ساله تا به حال پانزده رمان نوشته است که آخرین آن در ماه آوریل ۲۰۱۹ منتشر شد. فعالیت ادبی مک‌یوئن به رمان‌نویسی محدود نمی‌شود و از او مجموعه داستان کوتاه و نمایشنامه هم منتشر شده است. علاوه بر این چند بار فیلمنامه‌نویسی را تجربه کرده است که در سه نوبت، فیلمنامه اقتباس شده از رمان‌هایش را نوشت. آمستردام که از رمان‌های شاخص مک‌یوئن به شمار می‌رود، در سال ۱۹۹۸ در انگلستان به چاپ رسید. مک‌یوئن که پیش از آمستردام دو بار نامزد جایزه بوکر شده بود، سرانجام در سال ۱۹۹۸ و با وجود رقبای صاحب‌نامی از جمله جولیان بارنز توانست برنده این جایزه ادبی شود. مک‌یوئن پس از آمستردام سه بار دیگر هم نامزد بوکر شد اما نتوانست جایزه رمان سال بوکر را از آن خود کند. پیش از شمیم هدایتی، میلاد ذکریا هم آمستردام را به فارسی ترجمه کرده بود که ترجمه جدید به مراتب از ترجمه پیشین بهتر و روان‌تر است.

آمستردام

ایان مک‌یوئن

شمیم هدایتی

انتشارات نیلا

۱۸۸ صفحه

۳۰۰۰۰ تومان