ایران: مفتون امینی کتابی دارد به نام «شهریارنامه» که حاصل ۱۵ سال
مراوده او با محمدحسین بهجت تبریزی (شهریار) است. به گفته خودش در طول این
۱۵ سال خاطرات بسیار جالبی از روحیات، رفتار، شخصیت و زندگی شهریار دارد
که همه آنها در این کتاب آمده و شامل خوبیها، کرامتها و فداکاریهای شهریار
است. امینی در یادداشتی اختصاصی برای «ایران» در سالمرگ شهریار از او و شعرش میگوید.
من و شهریار سالهای سال با هم دوستی داشتیم و مراوده و در این سالها
خاطرههای بسیاری در ذهن من مانده که همه آنها برای من عزیز هستند و دلپذیر. با
این همه در کنار این رابطه و دوستی شخصی، من از طرفداران و علاقهمندان به شعر او
بودم و شهریار را جزو چهار شاعر شاخص تاریخ ادبیات ایران میدانم. از شاعران کهن
فارسی، حافظ و مولانا و از شاعران معاصر هم حسین منزوی و شهریار را بینظیر و
باشکوه میبینم و میشناسم. شعر شهریار اوج صمیمیت و صداقت یک شاعر واقعی است که
براساس و اسلوب زمانه خود پیش میرود و هیچ ادا و اصولی بر فاخر بودن ندارد و همین
باعث میشود به دل مردم روزگارش بنشیند. سلوک شخصی و شعری او در کنار فن شاعری او
را در ادبیات ایران ماندگار کرده و خواهد کرد و بعید میدانم دیگر کسی مانند او با
آن غزلهای شورانگیز و البته اندوهبار اما با شکوه به شعر فارسی ورود کند. در شعر
ترکی هم او همینگونه است. شهریار، نواها و حرفها و زمزمههای درونی مردم همزبان
خود را به شعر تبدیل کرد و آن را از صافی روحش گذر داد و سعی نکرد به عنوان یک
شاعر منیتی از خود نشان دهد و بگوید بله این من بودم که چنین کردم و چنان.
برای شهریار شعری هم سرودهام: «چون دل مفتون ترا مشکل به دست آوردهاست
/ کی رها میسازدت اینگونه آسان شهریار / اولین
استاد شعر و آخرین سلطان عشق/ هر کجا نام تو در آغاز و پایان شهریار». از نظر من
شهریار عیناً و دقیقاً همین است که در این شعر، سالهای سال، پیش به آن اشاره کردهام.
با این نکتهها که مطرح شد نباید از نظر دور داشت که شهریار در کنار شعرهای فارسی
و ترکی شعر آزاد هم مینوشت که نمونهای از این شعرها که مشهور هم هست، شعر «مادر»
اوست. البته همانطور که حسین منزوی هم در غزل بسیار سرآمد بود و شعر آزادش آنچنان
به پای این شعرها نمیرسید شهریار هم شعرهای آزادش اصلاً همپایه غزلهایش نبود.
اگر اشتباه نکنم شهریار اولین دفتر شعرش را سال ۱۳۱۰ با مقدمه ملکالشعرا بهار، سعید نفیسی و
پژمان بختیاری منتشر کرد و خیلی از این شعرهایی که او به فارسی و ترکی آذربایجانی
نوشت بهحقیقت جزو آثار ماندگار این دو زبان است. حیدربابا
هم که ورد زبان همهترکزبانهاست و حتی غیر ترک زبانها هم آن را دوست دارند و
میشناسند را هم بین سالهای ۱۳۲۹ تا۱۳۳۰ نوشت و
این شعر بلند هم از مهمترین آثار ادبی ترکی آذربایجانی به حساب میآید.