چهارشنبه، ۵ اردیبهشت ۱۴۰۳
روس‌ها از دیر باز به کتاب‌خوانی شهره‌اند. این امر در دوران اتحاد جماهیر شوروی شکل و شمایلی خاص داشت و به نوعی شهره آفاق گشته بود. تیراژهای چند میلیونی آثار مکتوب، صف‌های طولانی مشتاقان خرید کتاب‌های تازه منتشر شده که گاهی از نیمه‌های شب‌های سرد و یخبندان در نوبت می‌ایستادند و مرجعیت و شان خاص نویسندگان در سطح جامعه، شاید خاص آن دوران و آن جامعه بود و در اعصار و جوامع دیگر چندان فرصت تکرار نیابد.
و اما پس از فروپاشی شوروی، به قول یکی از نویسندگان روس، از وقتی مردم مجبور به ایستادن در صف مایحتاج اولیه زندگی‌شان شدند، از آن شور و اشتیاق برای خرید کتاب کاسته شد و عواملی چند دست به دست هم داد تا در طول دهه ۹۰ قرن بیستم، شاهد رکود بی‌سابقه‌ای در این امر که یکی از ویژگی‌های ممیزه مردمان روسیه بود، باشیم.
گذار از دوران سخت دهه نود و رونق اقتصادی روسیه پس از پوتین، شرایط در این عرصه را همچون بسیاری از دیگر شئون زندگی مردم روسیه با تحولی چشمگیر مواجه ساخت و از این روست که با تجدید حیات نسبی کتاب و کتاب خوانی در دو دهه اخیر در این کشور مواجهیم و آمار و ارقام گواهی آشکارا بر این موضوع‌اند. در این امر البته از نقش آفرینی رسانه‌های جدید، فضای مجازی، کتاب‌های الکترونیک و دیگر عوامل مؤثر در توجه عموم مردم به کتاب نباید چشم پوشی کرد.
اهمیت کتاب و نشر در نزد روس‌ها به اندازه‌ای بوده است که ساختار دولتی مفصلی با عنوان «آژانس فدرال چاپ و نشر» به عنوان متولی، کلیه امور مربوط به حوزه‌های مختلف کتاب و نشر، سیاستگذاری، اجرا و نظارت برنامه‌های مختلف مرتبط با این موضوع را بر عهده دارد. گزارش‌های سالانه این آژانس که مبتنی بر آمار دقیق استخراج شده از مؤسسات انتشاراتی این کشور است، به نوعی نشان دهنده آخرین وضعیت این امر در جامعه روسیه به شمار می‌رود. علاوه بر آن مؤسسات نظرسنجی و تحقیقات اجتماعی معتبر فدراسیون روسیه رصد مداوم و دقیق تحولات عرصه‌های مختلف اجتماعی در این کشور را بر عهده دارند و گزارش‌های آن‌ها به عنوان یکی از منابع موثق در سیاست گذاری‌های حوزه‌های مروبطه مورد توجه دستگاه‌ها و نهادهای مختلف قرار می‌گیرد.
مرکز ملی پژوهش و نظر سنجی فدراسیون روسیه (ВЦИОМ) یکی از مهم‌ترین و معتبرترین این مراکز است که در گزارشی مفصل بر اساس نظرسنجی‌های معتبر در مناطق و جمهوری‌های مختلف فدراسیون روسیه، به آخرین وضعیت کتاب و کتاب خوانی در این کشور پرداخته است.
مهم‌ترین و جالب توجه ترین فرازهای این گزارش که به نوعی نمایش دهنده فضای کلی کتاب و کتاب خوانی در روسیه است به شرح ذیل است:
- روس‌ها به طور متوسط هر ۳ ماه ۵ کتاب می‌خوانند.
- بیشترین کتاب خوان‌های روس در بازه سنی ۶۰ سال به بالا قرار دارند و این افراد به ندرت از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند و تا ۹ کتاب در ۳ ماه نیز می‌خوانند.
- روس‌های در بازه سنی ۳۵ تا ۴۴ ساله، به طور متوسط ۶ کتاب در طی ۳ ماه می‌خوانند و این رقم برای افرادر در بازه سنی ۱۸ تا ۲۴ سال حداکثر ۵ جلد کتاب در ۳ ماه است.
- کمترین کتاب خوان‌های روس در بازه سنی ۲۵ تا ۳۴ سال قرار دارند که حداکثر ۴ جلد کتاب در طی ۳ ماه می‌خوانند.
- روس‌ها غالباً ترجیح می‌دهند آثار ادبیات داستانی را در شکل کتاب‌های متعارف کاغذی بخوانند در حالی که بیشترین تمایل به مطالعه کتب الکترونیکی مربوط به حوزه کتب جدی یا به اصطلاح «نان-فیکشن» است.
- اکثر استفاده کنندگان کتاب‌های الکترونیکی در روسیه در بازه سنی ۱۸ تا ۴۴ سال قرار دارند و اکثر افراد بالای ۴۵ سال استفاده از کتاب‌های کاغذی را ترجیح می‌دهند.
- ۶۶ درصد از روس‌ها در سالی که گذشت حداقل یک کتاب خریده‌اند.
- در این بازه زمانی (سال ۲۰۱۹) متوسط تعداد کتاب هائی که مراجعه کنندگان به کتابفروشی ها در روسیه خریده‌اند سه جلد بوده است.
- ۶۳ درصد از روس‌ها کتاب را بهترین هدیه در مناسبت‌های مختلف می‌دانند.
نشانی: تهران، خیابان شهید بهشتی، خیابان شهید احمدقصیر (بخارست)، نبش کوچه‌ی سوم، پلاک ۸
تلفن: ۸۸۷۲۳۳۱۶ - ۸۸۷۱۷۴۵۸
دورنگار: ۸۸۷۱۹۲۳۲
تمام محتوای این سایت تحت مجوز بین‌المللی «کریتیو کامنز ۴» منتشر می‌شود.
