خاطرات خفته

پاتریک مودیانو نویسنده فرانسوی از چهره‌های مطرح و مهم ادبیات فرانسه است. او علاوه بر جایزه گنکور و جایزه بزرگ رمان فرهنگستان فرانسه برگزیده جایزه نوبل ۲۰۱۴ نیز هست. رمان های او بر پایه خاطرات، گذشته، حافظه و جستجوی هویت است. 

گذشته و مکان ها در رمان های مودیانو اهمیت زیادی دارند و از این جهت بعضی او را همانند پروست می دانند. کافه ها، مترو، هتل‌ها، خیابان ها و کوچه پس کوچه های پاریس و گذشته در رمان های مودیانو راز دردناکی دارند که نشانه‌های بی اهمیتی مثل دفترچه تلفن،  چهره‌ای آشنا در خیابان، عکسی قدیمی بهانه ای می شود برای اینکه شخصیت های داستان های مودیانو را به آنجا خاطرات و رخدادهایش  بکشاند. گذشته با این نشانه‌ها در ذهن تازه و شفاف می شود و هیچ اثری از کهنگی و فراموشی در آن نیست. دقت در یادآوری خاطرات و حوادث گذشته نشان می دهد که گویی چیزی در گذر زمان، فراموش نمی شود بلکه در حافظه جایی همیشگی می یابند.

رمانهای مودیانو اگرچه ماجرایی پلیسی ندارند، اما پر رمز و  معما گونه‌اند. شخصیت های رمان های او در یادآوری گذشته و خاطراتشان به دنبال آدم های مهم زندگی شان می گردند که یکباره گم شده‌اند یا به طور مرموزی آنها را ترک کرده اند و این شخصیت ها مانند افراد گم شده و بی هویت در تلاش اند تا آنها را بازیابند. اما تلاش ها و جستجوها معمولاً در رمان های مودیانو، بی نتیجه اند، همه  آن آدم ها در گذشته جا مانده‌اند و تن‌ها ردّشان به خاطرات کشیده شده و همین شکلی رازگونه به رمان های مودیانو می دهد.

 "خاطرات خفته"، آخرین رمان مودیانو، در سال ۲۰۱۷ چاپ شده است. کتابی کم حجم و موجز که در فصل بندی‌های کوتاه به اسرار و خاطرات راوی کتاب، که نویسنده مسنی است، می پردازد. راوی صمیمانه از خاطرات جوانی اش می گوید. 

زمان داستان بین گذشته و حال در رفت و آمد است. راوی از روابطش با زن های مرموز مختلف در گذشته و تاثیر هریک از آنها بر زندگی‌اش می گوید. این زن ها نقاط اصلی داستان هستند و درواقع نوشتن "خاطرات خفته" نیز به سبب حضور آنها در دوره‌هایی از زندگی او نوشته می شود. مثل تمام آثار دیگر مودیانو، در این رمان نیز کودکی دوران رهاشدگی و بیگانگی از پدر و مادر است. 

 خواننده با خواندن این کتاب همراه راوی به خیابان ها و کافه های پاریس کشیده می شود. جایی که پر شده از آدم های عجیب و اضطراب و دلهره: "پاریس برای من سرشار از ارواح است، به فراوانی تعداد ایستگاه های مترو و همه نقاط روشن آن ...".

"خاطرات خفته" به همان سبک همیشگی نویسنده اش، معمایی و رازگونه، است و می تواند نمونه خوبی باشد برای شناختن سبک نویسندگی مودیانو. 

همه ما خاطرات خفته ای داریم که شاید زمانی از پنهان ترین بخش حافظه‌مان آشکار شوند. خاطراتی که مودیانو در این کتاب بخشی از آنها را نشانمان می دهد.