ایمنا: سیزدهمین دوره آئین انتخاب موزه برتر توسط کمیته ملی موزهها با شعار شورای بین المللی موزهها: "آینده موزهها: بازیابی و تصور دوباره" در اردیبهشت ۱۴۰۰ برگزار شد و برترینهای موزه و موزه داری در ۱۳ شاخص از پیش اعلام شده معرفی شدند. موزه مردم شناسی ارامنه جلفای نو واقع در مجموعه کلیسای وانک در چهار شاخص اعمال استانداردهای فیزیکی یعنی گردآوری، معرفی، خلاقیت و نوآوری رتبه اول و در ۳ شاخص نگهداری و حفاظت، مناسب سازی برای معلولان و آموزش، رتبه دوم و در شاخص پژوهش رتبه سوم را کسب کرد. این موارد شاخصهایی است که موزه "برتر" را میسازد. اما موزه برتر به چه معنا است و مهمترین شاخص آن چیست؟
واروژ میناسیان، رئیس شورای خلیفه گری ارامنه اصفهان و جنوب ایران، در این باره به خبرنگار ایمنا میگوید: موزه برتر موزهای است که همیشه و در هر حال، فعال و پویا بوده و خلاقیت و نوآوری داشته باشد. یک موزه تنها چینش و نمایش تعدادی اثر ارزشمند نیست، بلکه مهمترین شاخصه یک موزه موفق، ارتباط میان بازدید کنندگان با آثار و فضای موزه است و این ارتباط با پویایی و نوآوری امکان پذیر میشود.
او همچنین شاخصهایی که این موزه در آن موفق به کسب رتبه شده است را اینگونه شرح میدهد:
شاخص اعمال استانداردهای فیزیکی
مرمت تخصصی فضای داخلی و خارجی موزه توسط متخصص میراث فرهنگی، تغییر کاربری ساختمان کنونی از سالن نمایش به موزه، استفاده از پوشش مخصوص بر روی کف برای جلوگیری از ساییدگی و ایجاد گرد و خاک در موزه، کشف اتاقها و بخشهای نهان در معماری ساختمان، نورپردازی استاندارد فضای داخلی و خارجی کل مجموعه، تجهیز آرشیو کلیسای وانک با جدیدترین امکانات مرمت نسخ خطی، نقشهها و کتب قدیمی، ایجاد فضای سبز و گلکاری متناسب با فصول، تعبیه نیمکتهای مناسب در محوطه بیرونی موزه جهت استفاده بازدیدکنندگان، ایجاد اقامتگاه -هتل مناسب در نزدیکی ساختمان مکان موزه برای اقامت مسافرین و گردشگران داخلی و خارجی از جمله مواردی است که موزه مردم شناسی ارامنه جلفای نو در "شاخص اعمال استانداردهای فیزیکی" واجد آنها بود.
شاخص گردآوری
ایده تأسیس موزه مردم شناسی ارمنیان جلفای نو از حدود ۱۰ سال پیش مورد بحث و پژوهش شوراهای خلیفه گری و مجمع نمایندگان ارامنه بوده و گروههای مطالعاتی مختلفی در این زمینه تشکیل شدند و مکانهای مختلفی برای آن در نظر گرفته شد. در طول این سالها اعلانهای مختلفی در خصوص جمعآوری اشیا مرتبط با این موضوع در میان ارامنه منتشر شد و در نتیجه آن، کل اشیا و پوشاک به نمایش گذاشته شده در موزه توسط ارامنه ساکن در جلفای اصفهان و شهرهای اطراف اهدا گردید. از افرادی که به این موزه اشیایی را اهدا کردند در مراسم افتتاحیه تقدیر به عمل آمد، برخی اشیا نیز از مراکز آموزشی، فرهنگی و هنری ارامنه در اصفهان به این موزه منتقل شده است.
از طرفی برای کلیه اشیا شناسنامه تهیه شده و مشخصات این اشیا در تارنمای میراث فرهنگی ثبت گردیده است، به دلیل داشتن بخش موقت در موزه و تغییر هر ساله موضوع مورد نمایش در آن، گروه پژوهش به صورت مداوم در پی گردآوری اشیا جدید برای موزه است.
شاخص معرفی
ارائه لیست خبرنامهها، وبسایتها، روزنامهها و مجلاتی که به معرفی موزه پرداختهاند، طراحی و چاپ بروشور معرفی موزه به ۳ زبانهای ارمنی، فارسی و انگلیسی به صورت مجزا، معرفی موزه در آگهی تصویری سی و سومین جشنواره بینالمللی فیلمهای کودکان و نوجوانان اصفهان، مصاحبه با خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، ارائه لایو ها و گزارشهای تصویری آماده شده توسط خبرگزاریها و بلاگرها، شرکت در مسابقات معماری و کسب رتبههای برتر از جمله فعالیتهای موزه در حوزه" شاخص معرفی" بود.
شاخص خلاقیت و نوآوری
سناریوی بازدید هماهنگ با بستر طراحی (استفاده نمادین از نور طبیعی برای نمایش غسل تعمید به نماد تولد، استفاده از بنای برج ناقوس در پس زمینه گالری کلیساهای ویران شده، شروع سناریوی بازدید با ورودی محقر و کوچک به نماد سختی کوچ ارامنه، استفاده از کف سازی خاک به منظور نمایش منطقه بایری که در اختیار ارامنه قرار داده شد، نمایش بدون حفاظ برخی از اشیای موزه و افزایش تعاملات بین مخاطب و اشیا موزه، ارتباط متقابل با محیط و ایجاد حس کنجکاوی در مخاطب با استفاده از طراحی برخی قسمتها (مانند روزنههایی به دیوارنگارههای خانههای تجار)، درگیر ساختن حواس مخاطب با کفسازی متناسب با موضوع در سالن اول، طراحی داخلی و گرافیک محیطی و هویت بصری موزه متناسب و همخوان با بستر مجموعه کلیسای وانک، طراحی بخش موقت در موزه دائمی به منظور ایجاد پویایی و نوآوری، ایجاد امکان راهنمای صوتی برای مجموعه، فروشگاه صنایع دستی و سوغاتی از محصولات هنری ایرانی-ارمنی نیز در حوزه " شاخص خلاقیت و نوآوری" انجام شد.
در زمان همه گیری، بازدید موزه از ۱۰۰ در صد به ۳ درصد رسید
رئیس شورای خلیفه گری ارامنه اصفهان ادامه میدهد: برای معرفی موزه مردم شناسی ارامنه جلفای نو، ما به طور مداوم با خبرگزاریها در ارتباط بودهایم و برای هر برنامه جدیدی گزارش خبری داشتیم. برنامه افتتاحیه مجللی برای موزه داشتیم که بازخورد بسیار خوبی در خبرگزاریها داشت. مصاحبهای با خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران صورت گرفته که از شبکههای تلویزیونی پخش شده، شرکت در جشنوارههای مختلف از جمله جشنواره بین المللی فیلم کودک و نوجوان و فیلم برداری در فضای موزه، شرکت در مسابقات مختلف از جمله مسابقات معماری و کسب موفقیت و معرفی موزه در زمینهی معماری خارجی و داخلی هم در ایران و هم خارج از ایران، ارتباط با بلاگر ها و برگزاری لایو با آنها، ارائه بروشور سه زبانه و تبلیغات دهان به دهان، همگی راههای دیگری برای معرفی موزه بوده اند ولی با وجود همه این معرفیها، بهترین تبلیغ، "کیفیت" است و ما توانسته ایم با ایجاد مفهوم و جذابیت بصری در موزه، کیفیت و برتری آن را برای بازدیدکنندگان تأمین و تضمین کنیم.
میناسیان با اشاره به اینکه تبلیغات تأثیر زیادی بر افزایش بازدیدها داشته است، اظهار میکند: از زمان گشایش موزه با وجود افزایش قیمت ورودی به دلیل اضافه شدن بخش جدید در مجموعه، افزایش ۳۰ درصدی بازدید در مجموعه دِیر آمنا پرگیچ مقدس (کلیسای وانک) داشته ایم. همچنین موزه مردم شناسی کمکی شد برای موزه خاچاطور گساراتسی که گذشته بیشتر و ظاهر سنتیتری دارد، تا باز هم در فهرست موزههای پر بازدید قرار گیرد. ولی متأسفانه در زمان همه گیری کرونا و اعمال محدودیتها بازدیدها از ۱۰۰ درصد به ۳ درصد رسید.
مسئولان اصفهان با همکاریهای همه جانبه انتظارات ما را برآورده کرده اند
وی ادامه میدهد: به منظور گسترش موزه از همان ابتدا بخش موقتی در نظر گرفته شده تا هر ساله آثار جدیدی در رابطه با مردم شناسی، تاریخ و ارامنه جلفای نو به نمایش گذاشته شود که این خود باعث پژوهش و گردآوریهای جدید و در نتیجه نوآوری و پویایی بیشتر شده و راهی برای جلوگیری از یکنواختی موزه شد. همان طور که قبلاً این بخش موقت به ادوات موسیقی اختصاص داشت و بعداً این ادوات به موزهی جدید، گنجینه موسیقی ارامنه جلفا، منتقل شد و اکنون در این بخش تاریخ تئاتر و سینما شامل اولین دستگاه پخش فیلم که توسط تونی هوهانسیان به هتل جهان در اصفهان آورده شد، به نمایش گذاشته شده است.
رئیس شورای خلیفه گری در خصوص حمایتهای مسئولان استان از این موزه، تصریح میکند: در افتتاحیه موزه مردم شناسی ارامنه جلفای نو دکتر عباس رضایی استاندار اصفهان، دکتر معین رئیس وقت شورای شهر اصفهان، مرحوم فریدون الهیاری مدیرکل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان، حجت الاسلام و المسلمین انصاری مدیرکل وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، دکتر عیدی معاون فرهنگی شهرداری، مهندس رضایی مدیر شهرداری منطقه ۵ اصفهان، رئیس و اعضای انجمن موزه داران اصفهان و ریاست موزههای استان حضور داشتند و به طور کلی حمایت معنوی مسئولان استان همیشه شامل حال شورای خلیفه گری بوده و همیشه با حضورشان در مراسم و برنامههای مختلف و اعطای مجوزهای لازم برای پروژههای مختلف باعث دلگرمی ما بوده اند و با همکاریهای همه جانبه خود انتظارات ما را برآورده کرده اند.