سرانه مصرف فرهنگی ایرانیان در سال ۱۳۹۹

دنیای‌اقتصاد : مرکز آمار ایران به‌عنوان متولی اصلی تامین آمارهای مورد نیاز برنامه‌ریزان طرح‌های آماری ویژه‌ای را انجام می‌دهد که یکی از این طرح‌ها، طرح آمارگیری از فرهنگ رفتاری خانوار است. مرکز آمار اولین‌بار در سال ۱۳۹۳ طرح آمارگیری از فعالیت‌های فرهنگی خانوار را اجرا کرد و پس از آن در سال ۱۳۹۴ با افزودن برخی بخش‌ها و سوالات با عنوان طرح آمارگیری از فعالیت‌ها و رفتارهای فرهنگی خانوار این طرح را مجدد اجرا کرد. این طرح در سال‌های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۹ هم اجرا شد و گزارشی که در ادامه می‌خوانید، گزارشی از اجرای طرح آمارگیری از فعالیت فرهنگی خانوار در سال ۱۳۹۹ است. در این طرح اطلاعات تفصیلی درباره فعالیت‌های فرهنگی و ویژگی‌های رفتاری اعضای خانوارهای کشور، طی یک مرحله عملیات میدانی گردآوری شده است. جامعه هدف این طرح افراد ۱۵ساله و بیشتر از ۱۵ سال در نقاط شهری و روستایی است. زمان آمارگیری این طرح اول شهریورماه سال ۱۳۹۹ تا روز سی‌ام شهریورماه ۱۳۹۹ است.

 اطلاعات مربوط به خانوار از طریق مصاحبه رودررو با سرپرست یا عضو مطلع خانوار و اطلاعات مربوط به افراد ۱۵ ساله و بیشتر انتخاب‌شده در خانوار از طریق مصاحبه با فرد نمونه گردآوری شده است. استان‌های حاضر در این طرح آمارگیری عبارتند از: مرکزی، گیلان، مازندران، آذربایجان شرقی، آذربایجان‌غربی، کرمانشاه، خوزستان، فارس، کرمان، خراسان رضوی، اصفهان، سیستان و بلوچستان، کردستان، همدان، چهارمحال و بختیاری، لرستان، ایلام، کهگیلویه و بویراحمد، بوشهر، زنجان، سمنان و یزد، هرمزگان، تهران، اردبیل، قم، قزوین، گلستان، خراسان شمالی، خراسان جنوبی و البرز. مطالعه کتاب، کتاب الکترونیک، نشریه و روزنامه، شنیدن موسیقی اعم از موسیقی سنتی و پاپ ایرانی، محلی، کلاسیک غیرایرانی، و غیرفارسی زبان و کنسرت، اجرای صحنه‌ای، سینما، سینما سیار، تئاتر و ورزش موارد فرهنگی مورد تحقیق در این طرح است.

 مطالعه

براساس یافته‌های این تحقیق، حدود ۶۳ درصد از افراد ۱۵ساله و بالای ۱۵سال باسواد، در یک سال منتهای به زمان آمارگیری سال ۱۳۹۹ مطالعه غیردرسی چاپی یا الکترونیکی شامل کتاب، روزنامه و نشریه داشته‌اند. حدود ۳۷درصد مطالعه غیردرسی نداشته‌اند. سرانه زمان کل مطالعه غیردرسی ۸ساعت و ۱۸دقیقه در ماه و به‌عبارت دیگر ۱۶دقیقه و ۳۶ ثانیه در روز بوده است.

۴/ ۲۲درصد از افراد ۱۵ساله و بیشتر باسواد در ماه منتهی به آمارگیری روزنامه مطالعه کرده‌اند و ۶/ ۷۷درصد مطالعه روزنامه نداشته‌اند. سرانه زمان مطالعه روزنامه چاپی و الکترونیکی یک‌ساعت و ۲۳دقیقه در ماه و به عبارت دیگر ۲دقیقه و ۴۶ثانیه بوده است. ۹/ ۸درصد از افراد ۱۵ساله و بیشتر باسواد در ماه منتهی به آمارگیری نشریه مطالعه کرده‌اند و ۱/ ۹۱درصد مطالعه نشریه نداشته‌اند.

 موسیقی

۸/ ۷۳درصد از افراد ۱۵ ساله و بیشتر در سال ۱۳۹۹ موسیقی گوش کرده‌اند و ۲/ ۲۶درصد گوش نکرده‌اند. بر این اساس به نظر می‌رسد موسیقی همه‌گیرترین کالای فرهنگی مورد استفاده مردم ایران است و قشرهای متفاوتی از آن استفاده می‌کنند.

 وضعیت عضویت در شبکه های اجتماعی

۲/ ۶۵درصد از افراد ۱۵ساله و بیشتر در سال ۱۳۹۹ عضو شبکه‌های اجتماعی بوده و ۸/ ۳۴درصد عضو نبوده‌اند. به‌طور متوسط هر فرد ۱۵ساله و بیشتر در روز یک‌ساعت و ۳۲دقیقه در شبکه‌های اجتماعی حضور داشته است. طبق اظهار پاسخ‌دهندگان به این پیمایش در میان افرادی که عضو شبکه‌های اجتماعی بوده‌اند، واتس‌اپ با ۸۸درصد و پس از آن اینستاگرام به ترتیب با ۶۸ و ۶۶درصد بیشترین میزان عضویت را به خود اختصاص داده است.

 سینما، تئاتر

درباره میزان آمار فعالیت فرهنگی سینما، تئاتر و کنسرت باید در نظر داشت که در سال ۱۳۹۹ به‌دلیل همه‌گیری کرونا این فعالیت‌های فرهنگی در اغلب ایام سال فعال نبودند و یکی از دلایل پایین بودن آمار در این ایام به این اتفاق برمی‌گردد.

با این توضیح حدود ۴/ ۱۳درصد از افراد ۱۵ساله و بیشتر اظهار کرده‌اند در یک سال منتهی به زمان آمارگیری به سینما رفته‌اند و ۸۶درصد از افراد ۱۵ساله و بیشتر به سینما نرفته‌اند.

حدود ۳/ ۳درصد از افراد ۱۵ساله و بیشتر اظهار کرده‌اند در یک سال منتهی به زمان آمارگیری تئاتر رفته‌اند و۷/ ۹۶درصد از افراد ۱۵ساله و بیشتر به تئاتر نرفته‌اند.

 ورزش

طبق اظهار پاسخگویان برای سال ۱۳۹۹ برآورد می‌‌شود که حدود ۵/ ۴۶درصد افراد ۱۵ساله و بیشتر فعالیت بدنی ورزشی داشته‌اند و حدود ۵/ ۵۳درصد پاسخگویان بیان کرده‌اند که ورزشی انجام نداده‌اند.

در سال ۱۳۹۹ حدود ۷/ ۷۰درصد افراد ۱۵ساله و بیشتر اظهار کردند که ورزش را به‌صورت انفرادی و حدود ۳/ ۲۹درصد بیان کرده‌اند که گروهی ورزش کرده‌اند. بیشترین مکانی که فعالیت بدنی ورزش در سال ۱۳۹۹ انجام شده با ۳۷درصد متعلق به محل سکونت و سپس پارک‌ها بوده است.