دفاعیه‌ای از زیبایی

شرق: فریدریش شیلر (۱۷۵۹-۱۸۰۵ میلادی) شاعر، نمایش‌نامه‌نویس، فیلسوف، پزشک و مورخ آلمانی، به همراه یوهان ولفگانگ فون گوته یکی از دو مرجع اصلی فرهنگ و ادب آلمان است که اهمیت خود را تا امروز حفظ کرده است. زندگی او کوتاه اما بسیار پربار و پرماجرا بود. کودکی و نوجوانی و جوانی او در محرومیت و تنگنای مالی و آوارگی گذشت، در میانسالی، هنگامی که عشق و شهرت و رفاه را تجربه می‌‌‌‌کرد، بارها به‌شدت بیمار شد، تا سرانجام در ۴۶سالگی درگذشت. شیلر پیش از مرگ زودهنگام‌‌‌‌اش اعتبار و افتخاری برای ادبیات و فرهنگ آلمان به شمار می‌‌‌‌رفت و در همان سال‌‌‌‌های نابسامان جوانی آثاری خلق کرد که همچنان خوانده و اجرا می‌‌‌‌شوند. نمایش‌نامه‌های او همچنان در تئاترها به روی صحنه می‌رود و ترانه‌های او در آثار آهنگسازان برجسته به گوش می‌رسد. شیلر در زبان فارسی نیز نویسنده‌ای کاملا شناخته‌شده است. آثار شیلر پیش از دیگر متفکران و ادیبان اروپایی در زمان انقلاب مشروطه به فارسی ترجمه شد. برخلاف تصور رایج، در بین شاعران آلمانی نه گوته بلکه شیلر بود که ‌نخستین بار اثری مدون از او به فارسی ترجمه شد. با نگاهى عمومى به آثار فلسفی شیلر مى‌توان دریافت كه آزادى موضوع اصلی تفکر او را تشكیل مى‌دهد. شیلر ایده آزادى را كه جزء تفكیك‌ناپذیر اندیشه انسان‌دوستانه او بود، در نوشته‌هاى خود به‌صورت فلسفی بررسی كرد و در آثار ادبى خود بیان شاعرانه و دراماتیك به آنها داد. همین انسان‌دوستى بی‌كران و جهان‌وطنانه شیلر است كه تبعیضات اقتصادى و اجتماعى و سیاسى و نژادى را نفى مى‌كند و خواستار همبستگى جهانى انسان‌ها بر مبناى آزادى و احترام و برابرى مى‌شود. به همین دلیل است كه بتهوون «چکامه شادی» شیلر را كه ستایش این پیوند كیهانى انسان با جهان طبیعى و اجتماعى اوست براى بیان دیدگاه مشابه خود انتخاب مى‌كند. «نامه‌هایی در تربیت زیبایی‌شناختی انسان» یا اصطلاحا «نامه‌های زیبایی‌شناختی» اثر فلسفی عمده شیلر است که اولین بار در سال۱۹۷۵  در نشریه هورِن به انتشار رسید. این اثر تأثیر زیادی بر فلسفه آلمانی بعد از خود بر‌جای گذاشت. این اثر را از نظر عمق مبحث مطرح‌شده در آن با آثار بزرگی همچون «نقد قوه حکم» کانت و «درسگفتارهایی در باب زیبایی‌شناسی» هگل مقایسه می‌کنند. این کتاب که پیش از این با عنوان «آزادی و دولت فرزانگی: نامه‌هایی در تربیت زیباشناختی انسان» به قلم محمود عبادیان به فارسی ترجمه و منتشر شده بود به‌تازگی با ترجمه دیگری از متن آلمانی توسط مسعود حسینی از سوی نشر بیدگل روانه بازار نشر شده است.