چهارشنبه، ۵ اردیبهشت ۱۴۰۳
ایسنا: ع. پاشایی با بیان این‌که بر اساس تخصص و نیاز کتاب‌ها را برای ترجمه انتخاب می‌کند، می‌گوید: با خودم عهد کرده بودم بودیسم را که ۳۰ کشور جهان و چندین زبان تابع آن هستند به خواننده فارسی‌زبان معرفی کنم و تا امروز ۶۰ سال شده که من این راه را رفته‌ام.
این مترجم پیشکسوت در گفت‌وگو با ایسنا درباره معیارهای انتخاب کتاب برای ترجمه، اظهار کرد: نیاز اجتماعی و تخصص باعث انتخاب کتاب برای ترجمه می‌شود، در کار خودم چون موضوع کمابیش تخصصی است، این‌طور است، البته تخصص خودم با توجه به نیاز جامعه و نه بازار؛ این‌که جامعه چقدر به موضوع کارم که در درجه اول بودیسم است، نیاز دارد، کارهای دیگری هم در حاشیه انجام می‌دهم که واقعا نیاز است. زمانی‌که برای مدت یک‌سال به ژاپن رفته بودم در یکی از دانشگاه‌های این کشور از من سوال می‌کردند تو متخصص بودیسم هستی، کتاب‌های دیگرت از سرخپوست و شاملو و حتی هایکو یعنی چه؟ توقع آن‌ها از یک متخصص با ما فرق می‌کند. من گفتم تعدادمان (نویسنده و مترجم) کم است و هیچ کس درباره اندیشه‌های سرخپوستی کار نکرده بود پس من سه چهار کتاب در این زمینه منتشر کردم، یا راجع به خوانش شعر کسی چیزی ننوشته بود و من این مسئولیت را قبول کردم یا وارد هنر ژاپن شدم زیرا مسائل اجتماعی و تاریخی و فکری ژاپن را می‌شناختم و چون دیدم کسی کتاب نمی‌نویسد، نوشتم. نه این‌که دیگران اصلا ننویسند؛ در آینده می‌نویسند.
او تأکید کرد: من نیاز جامعه را نگاه می‌کردم نه بازار؛ بازار برای کتاب‌های روز است مثلا رمان و کارهای فلان نویسنده یا زن رئیس‌جمهور سابق آمریکا که در دنیا رواج پیدا کرده، یا می‌گویند موراکامی را در همه جای دنیا می‌خوانند پس خواننده ایرانی هم باید بخواند یا اقبال عمومی باعث انتخاب کتاب‌ها می‌شود. من در مازندران، در یک روستای تقریبا مترقی زندگی می‌کنم که کتابخانه عمومی دارد، از مسئولش پرسیدم چه کسانی می‌آیند و کتاب می‌خوانند، گفت خانم‌ها بیشتر می‌آیند و رمان می‌خواهند، خانم‌ها می‌خواهند و مترجمان هم لابد ترجمه می‌کنند!
ع. پاشایی افزود: معیارهای انتخاب کتاب برای ترجمه نیاز به یک پژوهش دارد وگرنه مترجم انتخاب خود را می‌کند. ۸۲ سال دارم و ۶۰ است که در حوزه بودیسم می‌نویسم البته گاهی پایم را آن‌ورتر می‌گذارم؛ از بچگی فیلم‌های سرخپوستی می‌دیدم و برایم جالب بود. از خودم می‌پرسیدم که این‌ها چطور فکر می‌کنند، بعدها دیدم که کتابی درباره اندیشه سرخپوست‌ها نیست بنابراین سراغ اندیشه‌های سرخپوستی رفتم و یک کتاب پیش از انقلاب در این حوزه منتشر کردم و دو کتاب دیگر هم بعد از انقلاب. کار سنگینی هم نبود و این‌طور جلو رفتم. کار، تخصص و نیاز عوامل انتخاب کتاب برای من هستند.
او خاطرنشان کرد: در مقدمه کتاب «بودا» درباره این‌که چرا به سمت بودیسم کشیده شدم، نوشته‌ام و با خودم عهد کردم این فرهنگ را که ۳۰ کشور جهان و چندین زبان تابع آن هستند، به خواننده فارسی‌زبان معرفی کنم. تا امروز ۶۰ سال شده که من این راه را رفته‌ام، بعدها جوان‌ترها هم آمدند اما آن زمان من بودم و خودم اما حالا جوان‌هایی آمده‌اند، در دانشگاه و در رشته ادبیات و عرفان درس دارد. در واقع نیازها باعث می‌شود کتاب‌هایی انتخاب شوند، دست‌کم از سوی من و همکاران مانند من این‌طور بوده، باقی را نمی‌دانم. البته بازار هم تأثیرگذار است، کار بدون بازار نمی‌شود زیرا بازار تعیین‌کننده است، الان دیگر کتاب سنگین هنر که چند رنگ باشد، چاپ نمی‌کنند مگر این‌که بازارش را داشته باشند و دانشجویان هنر بخرند زیرا خیلی گران است.
این مترجم درباره این‌که آیا کتابی در دست ترجمه دارد، گفت: زمانی که فرهنگ آیین بودا را درآوردم، می‌خواستم در داخل آن فرهنگ اصطلاحات ذن را هم که یک شاخه آیین بودا است، معرفی کنم اما چون حجمش بالا می‌رفت، این کار را نکردم، الان مشغول تدوین اصطلاحات ذن هستم؛ چهارماهی می‌شود که مشغول آن هستم و چهارماه دیگر هم کار کنم، کتاب آماده می‌شود. الان ۲۰۰ کتاب درباره ذن وجود دارد و خودم نیز کتاب‌هایی در این زمینه دارم. چند کتاب هم در دست ناشر دارم که تا عید منتشر خواهد شد و در یک ماه اخیر هم سه چهار کتاب از من در نشرهای دیبایه، اتفاق و نگاه معاصر درآمده است. البته حجم‌شان زیاد نیست زیرا دیگر نمی‌توانیم به خاطر کاغذ و مسائل آن کتاب حجیم منتشر کنیم.
نشانی: تهران، خیابان شهید بهشتی، خیابان شهید احمدقصیر (بخارست)، نبش کوچه‌ی سوم، پلاک ۸
تلفن: ۸۸۷۲۳۳۱۶ - ۸۸۷۱۷۴۵۸
دورنگار: ۸۸۷۱۹۲۳۲
تمام محتوای این سایت تحت مجوز بین‌المللی «کریتیو کامنز ۴» منتشر می‌شود.
