شنبه، ۱ اردیبهشت ۱۴۰۳
جلد سی‌ام دانشنامه‌ی جهان اسلام شامل بخشی از مقالات حرف «ص» همه‌ی مقالات حرف «ض» و بخشی از مقالات حرف «ط»، یعنی از مدخل «صفیه بنت حُییّ» (همسر پیامبر اکرم) تا «طَرابزون (شهر و استانی در شمال‌شرق ترکیه)»، با مشارکت اعضای علمی و اجرایی بنیاد دایرة‌المعارف اسلامی، همچنین همراهی جمع ارجمندی از استادان و پژوهشگران حوزه و دانشگاه (۱۶۷ دانشور از شهر و استان ایران «۱۵۶ تن» و از ۹ کشور هند و افغانستان و عمان و ترکیه و سوریه و آلمان و انگلستان و امریکا و کانادا «۱۱ تن»)، تهیه و تدوین و منتشر شد.
از ۲۶۱ مقاله‌ی تألیف‌شده برای ۲۴۹ مدخل این مجلد، ۱۲۲ مقاله را همکاران علمی بنیاد تألیف کرده و ۱۶ مقاله را مؤلفان بیرون از بنیاد با همکاران علمی بنیاد مشترکاً تألیف نموده‌اند؛ ۱۱۱ مقاله به خامه‌ی مؤلفان ایرانی بیرون از بنیاد، ۸ مقاله به مساهمت غیرایرانیان و ۴ مقاله نیز به نوشته‌ی ایرانیان غیرمقیم فراهم شده است. ۱۱۴ تصویر و نمودار (۶۲ عکس رنگی، ۳۶ عکس سیاه‌وسفید، ۹ طرح، دو نقشه‌ی رنگی، یک نقشه‌ی کف «پلان»، دو جدول و دو نسب‌نامه) یاریگر درک بهتر محتوای مقالات است.
بلندترین مقاله‌های مجلد ۳۰ به مفاهیم و مصطلحاتی چون: ضمان و ضمانت‌نامه‌ی بانکی و ضمان دَرَک (۴۴ ستون)، صید (از دو منظر تاریخ اجتماعی و فقه؛ ۳۵ ستون)، طبقات (۳۱ ستون)، طبیعت و طبیعیات (۳۱ ستون)، صلح (۲۶ ستون)، صنایع دستی (۲۳ ستون)، ضعیف (در حدیث و رجال؛ ۲۲ ستون)، طاعون (۲۲ ستون)، صهیونیسم (۲۱ ستون)، ضریح (۲۰ ستون)، صَقالبه (۱۸ ستون) و ضروریات دین (۱۵ ستون) می‌پردازد. بعضی از مقالات بلند یا مهم نیز به اعلام اختصاص دارد، از آن جمله: سیدضیاءالدین طباطبایی (۲۷ ستون)، ابوجعفر محمدبن جریر طبری (۲۲ ستون)، آل طاووس (۱۸ ستون)، سیدمحمدحسین طباطبایی (۱۸ ستون)، عبدالرحیم طالبوف (۱۸ ستون)، سیدمحمود و اعظم‌السادات طالقانی (۱۶ ستون)، سیدمحمدکاظم طباطبایی یزدی (صاحب عُروه؛ ۱۶ ستون)، خاندان طالقانی (۱۵ ستون)، طالبان (۱۵ ستون)، سیدمحمد طباطبایی (از رهبران مشروطه؛ ۵/۱۳ ستون)، احسان طبری (۵/۱۳ ستون).
برخی دیگر از مقالات مهم سی‌اُمین جلد دانشنامه، به‌تفکیک ۱۶ حوزه‌ی موضوعی-منطقه‌ای در جهان اسلام، عبارتند از:
آسیای صغیر و بالکان: صوفیه، مصطفی ضریر، ضیاءپاشا، طاهر و زهره، طرابزون؛
ادبیات و زبانها: عمران صلاحی، عبدالحسین و همایون صنعتی‌زاده کرمانی، لطفعلی صورتگر، ضحاک، ضیاء نخشبی، طالب آملی، گویش طبری، طبیب اصفهانی، طرزی افشار؛
ادبیات و زبان عربی: صلاح جاهین، صَمّةُ‌القُشَیری، ابوبکر صولی، ضمیر، احمدبن محمد طبری، طبقات‌الشعرا؛
اسلام معاصر: جهانگیرخان و قاسم‌خان و روزنامه‌ی صور اسرافیل، علی صیاد شیرازی، جلال طالبانی، واقعه‌ی طبس؛
تاریخ اجتماعی: مدارس صلاحیه، ضبطیه، ضراب‌خانه، طبقات اجتماعی، طبل‌خانه؛
تاریخ ایران و اسلام: صلاح‌الدین ایوبی، صُلَیحیان، مرتضی‌قلی‌خان صنیع‌الدوله، مسجد ضِرار، ضیاءالملک، طاهریان ایران و یمن؛ غزوه‌ی طائف؛
تاریخ علم: صمغ، صورت‌های فلکی، طالع و مطالع، طاووس، ابوالحسن طبری، حاسب طبری، علی‌بن ربن طبری؛
جغرافیا: صنعا، صور، صورة‌الارض، صیدا، طالقان، طائف، طبرستان، طبس؛
شبه‌قاره‌ی هند و جنوب‌شرق آسیا: صوبه، محمد ضیاءالحق، طالبان، طالقان جوزجان، محمود طرزی؛
عرفان: صمت، طبقات‌الصوفیه؛
فقه و حقوق: صَلب، صنادیقی، سیدعلی طباطبایی، ابونصر حسن‌بن فضل طبرِسی، ابوعلی طبری، طحاوی؛
فلسفه: جمیل صلیبا، صناعات خمس، محمود صناعی، صوان الحکمة، طب روحانی؛
قرآن و حدیث: صلوات، صله‌ی رحم، ضبط، سوره‌ی ضحی، ضعیف، سیدمحمد ضیاءآبادی، طاعت، طاغوت، طالبیین، سیدعبدالعزیز طباطبایی یزدی، ابوعلی فضل‌بن حسن طبرِسی، عمادالدین طبری، طب‌الائمه و طب‌النبوی؛
کلام و فرق: صوفیة‌المعتزله، ابومنصور احمدبن‌علی طبَرسی، طبقات‌المعتزله؛
مطالعات غرب جهان اسلام: صِقِلّیه، احمد ضَبّی، طارق‌بن زیاد، طاهریان اندلس، طُبنه؛
هنر و معماری: مدرسه‌ی صنایع مستظرفه، صندوق، علی‌اکبر صنعتی، ضرب، ضیاءالذاکرین، جلیل ضیاءپور، طاق‌وقوس، ژازه طباطبایی، طبل.
نشانی: تهران، خیابان شهید بهشتی، خیابان شهید احمدقصیر (بخارست)، نبش کوچه‌ی سوم، پلاک ۸
تلفن: ۸۸۷۲۳۳۱۶ - ۸۸۷۱۷۴۵۸
دورنگار: ۸۸۷۱۹۲۳۲
تمام محتوای این سایت تحت مجوز بین‌المللی «کریتیو کامنز ۴» منتشر می‌شود.
