بزرگداشت ۱۵۰ سالگلی تولد طغرل احراری در تاجیکستان

 در این همایش که پژوهشگرانی از ایران، افغانستان، هندوستان و تاجیکستان شرکت داشتند، رایزن فرهنگی کشورمان در تاجیکستان بنا به دعوت آکادمی علوم تاجیکستان شرکت و در مراسم افتتاحیه‌ی آن سخنرانی کرد. همایش با ۴۵ سخنرانی تخصصی در سه بخش جداگانه در پژوهشگاه رودکی تا بعد از ظهر چهارشنبه ادامه یافت.

مراسم افتتاحیه‌ی همایش با سخنرانی دکتر فرهاد رحیمی، رئیس آکادمی علوم تاجیکستان، آغاز شد و پس از آن کرامت‌الله عالم‌اف، معاون آکادمی؛ ابراهیم خدایار، رایزن فرهنگی ایران در تاجیکستان؛ عبدالنبی ستارزاده، رئیس بنیاد رودکی؛ سخیداد خارکش‌اف، رئیس پژوهشگاه رودکی و سیدعمر سلطان‌اف، از مسئولان آثارخانه‌ی طغرل سخنرانی کردند. ابراهیم خدایار با موضوع «طغرل احراری و نقش وی در استمرار زبان معیار در آسیای مرکزی» به جایگاه این شاعر در تاجیکستان پرداخت. وی در بخشی از سخنانش گفت: «طغرل احراری به‌رغم آنکه در جغرافیایی کاملاً جدا از شبه‌قاره‌ی هند، قفقاز، افغانستان و ایران زندگی می‌کرد و حتی چکمه‌ی اشغال را سال‌ها بود بر پیکر وطن فرهنگی و جغرافیایی‌اش احساس کرده بود، به گونه‌ای سخن‌سرایی کرده که مردم دهلی، باکو، لاهور، سمرقند و بخارا همان گونه آن را می‌فهمیدند که مردمان زادگاهش در روستای زاسون وادی زرافشان، از آن بهره‌مند می‌شدند؛ یعنی  طغرل زبانی را در جامعه‌ی زبانی فارس‌تاجیک‌زبانان برگزیده بود که هم در جغرافیای ماوراءالنهر طرفدار داشت و هم در سرزمین‌های دیگر، که هزار سال از سنت‌ها و ارزش‌های مشترک سود می‌جستند، فهمیده می‌شد». رایزن فرهنگی کشورمان در بخش پایانی سخنرانی خود با اشاره به دوره‌ی اشغال ماوراءالنهر از سوی ارتش نزار در نیمه‌ی دوم سده‌ی نوزدهم و نقش طغرل در پاسداشت زبان معیار در این منطقه گفت: «هیچ مانعی حتی اشغال هم نتوانست طغرل و امثال او را از سنت‌های جاافتاده‌ی نیاکان در جامعه‌ی زبانی خود دور کند».

گفتنی است طغرل احراری (۱۸۶۵-۱۹۱۹م) از شاعران نمایان فارسی‌زبان محیط ادبی سمرقند و زرافشان بود که در ۱۹۱۶م (در سن ۵۱ سالگی) دیوان خود را در بخارا به چاپ رساند. میرزا شکورزاده دیوان وی را یک بار دیگر در پژوهشگاه زبان فارسی تاجیکی سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان در ۲۰۱۱م چاپ کرد. سومین نشر با عنوان «نوای کبریا» در سال ۲۰۱۴ میلادی با تصحیح اسرار رحمان‌فر و میرزا شکورزاده منتشر شده است. چندی پیش دکتر نورعلی نورزاد از استادان دانشگاه خجند نسخه‌ی دیگری از دیوان وی را به دو خط فارسی و سیریلیک به چاپ رساند. آرامگاه شاعر در روستای «زاسون»، در ناحیه‌ی «عینی» در استان سغد جمهوری تاجیکستان قرار دارد. در ماه اخیر از تندیس این شاعر در ناحیه‌ی عینی پرده‌برداری شد.