افرادی که با نام دین ریشه دین را می‌زنند

ایسنا: جلیل واقع‌طلب با بیان این‌که افرادی با نام دین، ریشه دین را می‌زنند و با نام شعر آیینی ریشه شعر آیینی را از بیخ و بن می‌کنند، خواستار نظارت بر محتوای شعرهای آیینی شد.

این شاعر در گفت‌وگو با ایسنا با بیان این‌که شاعران پیشکسوت باید راه را برای شاعران جوان‌تر ترسیم کنند اظهار کرد: مشکل اساسی که در حوزه شعر مذهبی وجود دارد، تقلید بسیار زیاد شاعران از هم است. در واقع در این نوع شعر سوژه مشخص است، مذهب و مناسبت دینی، که وجه مشترک شعرهای مذهبی است اما شاعران از روی شعر هم تقلید می‌کنند.

او با اشاره به کتاب سه‌جلدی خود «باران تشنگی» گفت: در این کتاب به مرثیه نیز پرداخته شده است اما این کتاب جدی گرفته نشد.

وی در ادامه افزود: طی سال‌های اخیر شاعران در حوزه مرثیه و نوحه‌سرایی کمتر وارد شدند و برخی از آن‌هایی که وارد شدند شناخت کمتری از شعر داشتند و بیشترین شناخت آن‌ها از موسیقی است. این شاعران برای ساختن مرثیه در حوزه شعر آیینی از موسیقی پاپ و ترانه‌های مبتذل غیر بومی بیشتر استفاده کردند و شاعرانی که در این مسیر خون دل خورده‌اند کنار گذاشته شدند.

واقع‌طلب با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری طی دیدار با شاعران در ماه رمضان گفت: محتوای فرمایشات ایشان این بود که مسئولین و کسانی که داعیه شعرمداری دارند نباید شاعران مطرح را کنار بگذارند و کسانی را مطرح کنند که دستی در شعر ندارند و اگر شعر می‌گویند چندان شعر قوی و قانع‌کننده‌ای نیست.

او افزود: شاعرانی را که در این حوزه زحمات زیادی کشیده‌اند منزوی کرده و به نوعی کنار گذاشته‌اند و این مقوله سبب آسیب به شعر آیینی شده است.

این شاعر خاطرنشان کرد: بر محتوای بسیاری از کتاب‌هایی که چاپ می‌شود هیچ نظارتی نمی‌شود. به طور مثال رباعی «از تیغه ذوالفقار سر می‌ریزد» از یک شاعر قوی است که در این شعر نعوذ بالله امام علی (ع) را بدتر از ابن ملجم تصویر کرده و نگرشی را در بین افراد جامعه ایجاد می‌کند که امیرالمومنین (ع) نعوذ بالله آدم‌کش بوده که از تیغه ذوالفقارش سر می‌ریخته است. این نظارت نکردن نه تنها باعث از بین رفتن شعر آیینی می‌شود بلکه به فرهنگ عمومی و مذهبی و هنری مردم آسیب وارد می‌کند.

او همچنین گفت: عاشورا بهانه‌ای برای گریستن نیست. نباید صرفا به دنبال گریاندن مردم باشیم و برای گریاندن با آهنگ و ترانه‌های مبتذل مرثیه بسازیم و به خورد مردم بدهیم. مداحان برای گریاندن مردم اصرار دارند و این تلاش برای گریه کردن نوعی خرافه را بر جهل مردم سوار می‌کند.

واقع‌طلب با اشاره به استفاده از آهنگ در نوحه‌ها اظهار کرد: از آهنگ‌هایی استفاده می‌شود که با موازین شرعی و فرهنگی ما مغایرت دارند و آهنگ‌هایی هستند که قبل از انقلاب برای رقص و شادی از آن‌ها استفاده می‌شده است. صدا و سیما متأسفانه به این افراد بها می‌دهد و کسی جلودار آن‌ها نیست، که مشکل اصلی همین‌جاست. این افراد با نام دین، ریشه دین را می‌زنند و با نام شعر آیینی ریشه شعر آیینی را از بیخ و بن می‌کنند.

او درباره آسیب این شعرها در جامعه گفت: آسیب اصلی را جوانان می‌بینند، زمانی که جوانان ببینند کسی که چندین سال در این عرصه تلاش کرده اما بهایی به او داده نمی‌شود ولی به مرثیه‌خوانی با فلان شعر مبتذل و فلان آهنگ مبتذل بهاداده می‌شود و پیشرفت کرده جوانان به این سمت گرایش پیدا می‌کنند. آسیب جدی تنها برای شعر آیینی نیست بلکه آسیب جدی به دیدگاه مذهبی مردم درباره شعر حماسی عاشوراست.

این شاعر با بیان این که دو نهاد پیرغلامان اهل بیت (ع) و بنیاد دعبل خزاعی در سال‌های گذشته به دنبال آشنا کردن شاعران جوان با شاعران پیشکسوت و آموزش این شاعران بودند گفت: متاسفانه با وجود قدم‌های مفیدی که برای اعتلای سطح مرثیه برداشتند اما بنا به دلایلی که من نمی‌دانم، شاید کمبود بودجه یا مسائل دیگر، این نهادها نیز تلاشی در این عرصه نمی‌کنند.

او با اشاره به این‌که از عنوان کتابش «باران تشنگی» برای برنامه‌های خود استفاده می‌کنند گفت: این کتابی است که درباره حماسه عاشورا توانسته حرف‌های خود را به دور از خرافه و نزدیک به زبان شعر بزند. این کتاب قرار بود هدایت‌گر جوانان مرثیه‌پرداز باشد اما فقط از عنوان کتاب استفاده می‌شود و آموزش و مطالب کتاب را هم کم‌کم کنار گذاشتند و شعرهایی را از حاشیه می‌گیرند و افرادی را به عنوان شاعر آیینی معرفی می‌کنند که این‌ها ضربه‌های مهلکی را بر پیکره ادبیات و فرهنگ عمومی جامعه وارد می‌کند.

وی در ادامه با بیان این‌که تناقض‌هایی بین گفته‌ها و روایت‌های مداحان وجود دارد متذکر شد: این‌ها مردم را سردرگم می‌کند. همین تناقض‌ها جوانان را که مورد تهاجم فرهنگی هستند به بیراهه می‌کشاند.

این شاعر با بیان این‌که در کشور به شاعران بها داده نمی‌شود گفت: برای این‌که مشکلات را حل کنیم باید هزینه بدهیم. هزینه این کار هم ادامه دادن شعر است و این‌که حداقل به فکر معیشت شاعران باشیم. هیچ عنایتی به این بخش ندارند. اگر ما بخواهیم مدافع شعر آیینی و حماسی باشیم باید هزینه بدهیم، حداقل هزینه این کار انتخاب استادانی هستند که در این عرصه فعالیت کرده‌اند.

دبیر کنگره سراسری غزل در رشت گفت: برای انجمن‌های شعر بودجه اختصاص داده نمی‌شود. به طور مثال برای کنگره‌هایی که برگزار کردم بعد از ماه‌ها دوندگی توانستم هزینه‌ها را تأمین کنم.

واقع‌طلب در ادامه با بیان این‌که مقام معظم رهبری چند سال پیش در جمع شاعران فرمودند (از این طرف که منم راهِ کاروان باز است) مدعی شد: برای این‌که این مشکلات را به اطلاع معظم له نرسانم از ۸۸ تاکنون مرا از ضیافت افطار محروم کرده‌اند.

او همچنین افزود:  اسم ویژه‌برنامه صدای جمهوری در روز تاسوعا و عاشورا نام منظومه سه‌جلدی من (باران تشنگی) است و این برنامه (روایت منظوم واقعه عاشورا) پخش هشت‌ساعته دارد اما در دعوت از من تنها کسالت جسمی‌ام را بهانه می‌کنند.