روزی روزگاری روزنامه‌نگاری فرهنگی

فرهیختگان:  به تازگی نشر آگاه کتابی با عنوان «گفت‌وگوهای برگزیده آیندگان» با گردآوری سیروس علی‌نژاد منتشر کرده است. این کتاب شامل گفت‌وگو با حسین زنده‌رودی، احسان نراقی، بیژن مفید، عباس جوانمرد، جهانگیر افکاری، صادق چوبک، جلال ستاری، بهرام صادقی، حمید سمندریان، پرویز کیمیاوی، محسن وزیری‌مقدم، داراب دیبا، مرتضی ممیز و احمدعلی رجایی است. سیروس علی‌نژاد که از روزنامه‌نگاران باسابقه در روزنامه‌نگاری ایران است، در ابتدای این کتاب تلاش کرده است تا بگوید که چرا این گفت‌وگوها را انتخاب و بار دیگر به چاپ سپرده است. گفت‌وگوها از دل صفحات بی‌شماری گزینش شده است که روزانه منتشر می‌شده و گردآورنده تلاش کرده است دست به انتخاب آن دسته از گفت‌وگوهایی بزند که در زمانه ما نیز حاوی نکات قابل تاملی باشند و به قول علی‌نژاد در این روزگار نیز زنده و مؤثر باشند. گفت‌وگو یکی از جذاب‌ترین و موثرترین ژانرهای روزنامه‌نگاری است که در حوزه ادب و هنر از اهمیت بالایی برخوردار است و نگارنده می‌تواند به لایه‌های اثر و صاحب اثر پی ببرد و به خوانش دقیق‌تر و معرفی موثرتر کمک کند. ۱۴ گفت‌وگوی گزینش‌شده از روزنامه آیندگان جدای از آنکه همچنان برای مخاطبان جدی حوزه فرهنگ جذاب و حاوی نکات قابل تأمل هستند، نمونه‌های موفقی هستند که می‌توانند منبع خوبی برای روزنامه‌نگارانی باشند که در این حوزه علاقه‌مند به راهنمایی خوب هستند. برخی از این گفت‌وگوها مانند دیدار با صادق چوبک منحصربه‌فرد هستند و علی‌نژاد نیز شرحی بر چگونگی انجام‌شان داده است که خود نقشه راه خوبی برای روزنامه‌نگاری ادبی ما می‌تواند باشد. نصرت رحمانی و صادق چوبک، اولی چهره‌ای مهم در شعر نو است و دیگری از داستان‌نویسان برجسته است. شاعر «میعاد در لحن» چند روزی به دیدار نویسنده «سنگ صبور» می‌رود و حاصلش تنها گفت‌وگوی به‌جا مانده از صادق چوبک است. نویسنده «تنگسیر» بعدها دیدارش با منیرو روانی‌پور منتشر می‌شود. بهرام صادقی نیز با آن که از سرآمدان داستان کوتاه در ایران است، تنها یکی دو بار تن به گفت‌وگو می‌دهد که یکی از آنها در آیندگان منتشر می‌شود. گفت‌وگوی نادر ابراهیمی با بازیگران نمایش شهر قصه هم از مطالب خاطره‌انگیزی است که از چشم سیروس علی‌نژاد دور نمانده است.
اغلب گفت‌وگوها فاقد نام مصاحبه‌کننده است و کاش نام آنها در پرس و جوهای گردآورنده مشخص می‌شد. سیروس علی‌نژاد که خود از روزنامه‌نگاران صاحب‌نام است، پیش از این نیز کتاب «پرویز نقیبی، روزنامه‌نگار صاحب سبک» در نشر نیلوفر از او منتشر شده بود و کتاب او درباره همایون صنعتی بنیانگذار فرانکلین نیز اثری خواندنی و مهم است که در آستانه چاپ دوم قرار گرفته است. علی‌نژاد وعده کتاب‌های دیگری درباره روزنامه آیندگان داده است که می‌تواند گام‌هایی مؤثر در شناخت روزنامه‌نگاری در ایران باشد.