شرح وفادارانه‌ی اندیشه سارتر

فرهیختگان: به تازگی کتاب «خرد و خشونت؛ یک دهه فلسفه سارتر ۱۹۶۰ - ۱۹۵۰) از سوی نشر مرکز منتشر شده است. این کتاب را آر. دی. لینگ و دی. جی. کوپر نگاشته‌اند و رضا ولی‌یاری ترجمه آن را بر عهده داشته است. اولین ویژگی بارز این کتاب که آن را می‌توان بیش از همه مورد نظر قرار داد، پیش‌گفتاری است که خود ژان پل سارتر بر نوشته است. سارتر این کتاب را خوانده و خود می‌گوید که «شرحی بسیار روشن و وفادارانه» از اندیشه اوست. «خرد و خشونت» شرح سه کتاب مهم و متاخر سارتر است. نویسندگان در این کتاب به بحث درباره کتاب‌های «ژنه قدیس، کمدین و شهید» (۱۹۵۲)، «مسائل روش» (۱۹۶۰) و «نقد عقل دیالکتیکی» (۱۹۶۰) می‌پردازند و به گفته خود آنها «بر روی هم بنای کلامی عظیمی تشکیل می‌دهند.»
«ژنه قدیس، کمدین و شهید» زندگینامه مشهور سارتر درباره ژان ژنه، نمایشنامه‌نویس عصیانگر ترکیب منسجمی از زندگینامه، نقد ادبی و فلسفه است. «مسائل روش» و «نقد عقل دیالکتیکی» ترکیبی از اگزیستانسیالیسم سارتر و مارکسیسم اومانیستی او هستند. «خرد و خشونت« هر یک از این آثار را در جایگاه خود تلخیص و تفسیر می‌کند و سرنخی از دوره‌ای سرنوشت‌ساز در کارنامه سارتر و تاریخ فلسفه قرن بیستم به دست می‌دهد.
نویسندگان کتاب تلاش می‌کنند در اینجا کاری در حد جمع‌بندی کل شناخت اجتماعی - تاریخی موجود، همان‌طور که سارتر می‌گوید ارائه دهند. آنان نظریه‌ای نظام‌مند را مطرح می‌کنند که هدفش درک کل طیف است؛ از تخیل فردی و روابط بیناشخصی و نظام‌های اجتماعی - فنی تا روابط بین گروه‌ها. آنان تاکید می‌کنند که سارتر می‌خواهد بدون تظاهر به ارائه نظامی بسته و کامل، نظام‌مند باشد. این جمع‌بندی در جریان همواره از هر ادعا یا نیتی مبنی بر دست یافتن به تمامیت شکل شده اجتناب می‌کند. این کتاب دقیقا بر اساس همین نگاه به آثار سارتر، به بررسی کتاب‌های او می‌پردازد. بخش اول درباره کتاب «مسائل روش» به بحث درباره مارکسیسم و اگزیستانسیالیسم، مساله وساطت‌ها و رشته‌های کمکی و روش پیش‌رونده - پس‌رونده می‌پردازد. نظر سارتر درباره ژنه عنوان بخش دوم کتاب است. اما بخش سوم کتاب نقد عقل دیالکتیکی است. این بخش،‌ که گسترده‌ترین بخش کتاب است، با درآمد و دو دفتر با عنوان‌های از کنش فردی تا امر عملی - ساکن و از گروه تا تاریخ، فصلی مهم از کتاب است که سارتر نیز تاکید می‌کند نویسندگان اندیشه او را خوب طرح کرده‌اند. کتاب «خرد و خشونت» در ۱۷۸صفحه و از سوی نشر مرکز منتشر شده است.