ترجمه‌ی کتاب النور، گفتار و کردار ابویزید بسطامی به ایتالیایی

Muḥammad ibn 'Alī al-Sahlajī,Il Libro della luce. Fatti e detti di Abū Yazīd al-Bisṭāmī, traduzione, introduzione e note a cura di Nahid Norozi, presentazione di Carlo Saccone, Collana di Antiche Realtà del Sacro, Edizioni Ester, Torino 2018

ابویزید بسطامی(سده‌ی سوم هجری)، معروف به سلطان العارفین، یکی از مهمترین چهره‌های عرفان ایرانی می باشد. شطحیات وی که بسی غلیظ تر از سکریات حلاج بوده (حلاجی که بردار رفتنش بر شهرت وی افزوده است)، به یمن محیطی که در آن می زیسته، نه تنها او را به دار نکشانده بلکه بر روحانیت و قدیسیتش افزوده است. گفتار و کردار ابویزید با کوشش یاران و مریدان وی  بازتاب وسیعی در متون قدیم داشته و مقام ویژه‌ی این عارف ایرانی در آثار ادبی فارسی و عربی همه جا مشهود است.

یکی از گردآورندگان گفتار و کردار ابویزید بسطامی، السهلجی(سده‌ی پنجم هجری) ست که بر اساس اِسناد موثق و با دقت فیلولوژیک و مراجعه به متون گذشتگان، سخنان سلطان العارفین را به زبان عربی در «کتاب النور» اش آورده است.

ترجمه‌ی کامل متن عربی «کتاب النور. گفتار و کردار ابویزید بسطامی» ازالسهلجی، به تصحیح عبد الرحمن بدوی و با مقایسه با ترجمه‌ی فارسی از تصحیح استاد شفیعی کدکنی، برای نخستین بار به قلم دکتر ناهید نوروزی به زبان ایتالیایی انجام و در نشر اِستِر، در «مجموعه‌ی حقایق قدسی کهن» در آوریل ۲۰۱۸منتشر شده است.

در این برگردان مترجم در بخش نخست از پیش درآمدش (حدود ۷۰صفحه)، پس از آوردن بیوگرافی السهلجی و ابویزید، و شرح مطالب متون شناختی، به افکار و توضیح شطحیات بسطامی پرداخته است. در قسمت دوم پیش درآمد، مترجم دو متن از معراج ابویزید متعلق به فریدالدین عطارو ابو القاسم‌العارف را، با تکیه بر الگوی معراج حضرت محمد(ص)، برگردان و نیز مقایسه کرده است.

متن ترجمه با بیش از ۴۰۰پاورقی که برخی جنبه فیلولژیک داشته، ولی اصولاً به منظور توضیح واژه‌های ویژه‌ی تصوف و شرح حال مختصر اشخاص عارف آمده‌اند، همراهی شده است.

این کتاب با معرفی ای از استادکارلو سکونه اسلام شناس و ایران شناس ایتالیایی (مترجم حافظ، نظامی، ناصر خسرو، احمد غزالی، عطار، سنایی، انصاری هروی و مؤلف چند کتاب در باب اسلام شناسی) آغاز می شود که در آن نویسنده بر اهمیت این متن السهلجی و ترجمه‌ی آن تأکید دارد.

ناهید نوروزی، پژوهشگر فوق دکترا در دانشگاه بولونیای ایتالیا و سردبیر مجله ی دوزبانه ی «دفترهای میخانه»، در سال های اخیرعلاوه بر کتاب حاضر، پنج کتاب دیگر را نیز به چاپ رسانده است که به ترتیب زمانی ذیل اند: 

ـ نجم الدین کبری، «فواتح الجمال و فوائح الجلال»، برگردان از عربی به ایتالیایی به همراه مقدمه و حواشی، ۲۰۱۱

ـ سهراب سپهری، «تا گل هیچ»، برگردان از فارسی به ایتالیایی با مقدمه و حواشی، ۲۰۱۲، ۲۰۱۴۲

ـ ناهید نوروزی، «وام واژه‌های عربی ـ فارسی  در زبان اسپانیولی»، ۲۰۱۴

ـ خواجوی کرمانی، «همای و همایون»، برگردان از فارسی به ایتالیایی با مقدمه و حواشی، ۲۰۱۶

ـ ناهید نوروزی، «اسب وحشی خشم. پیش درآمدی بر آثاراحمد شاملو، شاعر سرکش قرن بیستم ایران»، ۲۰۱۷