جمعه، ۷ اردیبهشت ۱۴۰۳
خراسان: اگر نگاهی به تاریخچه طنزنویسی مکتوب در کشور بیندازیم، دهه ۷۰ و اوایل دهه ۸۰ را می‌توان دوران شکوفایی مجلات طنز انتقادی دانست. در آن سال‌ها چند مجله، نشریه و روزنامه به طنزنویسی مشغول بودند و هفته‌نامه «گل‌آقا» را می‌توان سرآمد این مجلات دانست. کیومرث صابری فومنی یا همان «گل‌آقا» که شناخت دقیقی از طنز داشت، با تشکیل گروهی از خبره‌ترین طنزنویسان و کاریکاتوریست‌های آن زمان، موج جدیدی در طنز انتقادی به راه انداخت، سبک خاصی از طنزنویسی را ابداع کرد و تعداد زیادی طنزپرداز جوان را پرورش داد. هفته‌نامه «گل‌آقا» را می‌توان اولین هفته‌نامه تخصصی طنز منتشرشده پس از انقلاب دانست که باوجود استقبال گسترده مردم، زنده‌یاد صابری فومنی تصمیم گرفت در اوج خداحافظی کند و درنهایت، نشریه گل‌آقا پس از ۱۲ سال فعالیت در آبان‌ماه ۱۳۸۱ به کار خود پایان داد.
طنز متفکرانه و با شرافت
شهرام شکیبا، طنزپرداز، مجری و بازیگر تلویزیون درباره میزان تأثیرگذاری کیومرث صابری فومنی و جایگاه او، در گفت‌وگو با روزنامه خراسان می‌گوید: «طنز مطبوعاتی ما در طول تاریخش مدیون چندتن ازجمله علی‌اکبرخان دهخدا (که آغازگر طنز مطبوعاتی بود)، توفیق‌ها و «گل‌آقا» بوده است. همان‌قدر که دهخدا به‌عنوان آغازگر طنز مطبوعاتی، دارای جایگاه ویژه است، صابری فومنی نیز به همان اندازه به دلیل ایجاد سبک جدید در طنزنویسی و همچنین پرورش طنزنویسان در تاریخ طنز این مملکت دارای اهمیت است. زمانی که تمام فکر و ذهن مردم درگیر جنگ تحمیلی بود و خندیدن در کشور ما تعریفی نداشت یعنی در اوج زمانی که عبوس بودیم، صابری به ما یادآوری کرد که می‌توان خندید و می‌شود انتقادات همراه با شوخی باشد.این طنزپرداز برجسته خاطرنشان می‌کند: ما باید همواره یادمان باشد در دورانی که گروه‌های متخاصم فکری در اوایل انقلاب، اسلحه دست گرفته و همدیگر را به گلوله می‌بستند، در این فضا بود که گل‌آقا فعالیت طنز مطبوعاتی را انجام می‌داد. در طنزی که ارائه می‌داد پیچیدگی همراه باشرافت موج می‌زد و این نوع طنز، عامه و خواص را می‌خنداند و همزمان به تفکر وامی‌داشت.وی می‌افزاید: البته باید به این نکته اشاره کرد که تمام صحبت‌هایی که بیان شد به این معنا نیست که گل‌آقا از بقیه خنده‌دارتر می‌نوشت؛ بلکه طنز همراه با تأمل و اندیشه عمیق از ویژگی‌های نویسندگی کیومرث صابری فومنی بود. او علاوه بر سبک خاصی که داشت، صاحب مکتب هم بود و پیروانی تربیت کرد که در ادامه به چهره‌هایی تأثیرگذار و جریان‌ساز در طنز تبدیل شدند که از آن جمله می‌توان به ابوالفضل زرویی نصرآباد اشاره کرد.
دلیل تعطیلی نشریه «گل‌آقا»
شهرام شکیبا در پاسخ به این سؤال که چگونه می‌توان طنز گل‌آقایی را دوباره در جامعه زنده کرد، می‌گوید: به نظر بنده به‌هیچ‌وجه نمی‌توان آن نوع از طنز را دوباره نوشت و به دوران شکوفایی خودش رساند. صابری فومنی فردی باهوش بود و بعد از دوم خرداد که روزنامه‌ها در کشور دارای آزادی بیان بیشتری شدند، وقتی دید مردم انتقادهایی را به‌صورت شفاف‌تر و روشن‌تر می‌توانند در روزنامه‌ها بخوانند، فهمید که دوران این سبک از طنزنویسی به پایان رسیده و در اوج، کنار کشید. وقتی صابری فومنی خودش درنوع طنزی که خلق کرده بود به این نقطه می‌رسد که باید پرونده این نوع طنزنویسی را ببندد، در نتیجه باید گفت امروز نیز طنزنویسی گل‌آقایی جواب نمی‌دهد.
نشانی: تهران، خیابان شهید بهشتی، خیابان شهید احمدقصیر (بخارست)، نبش کوچه‌ی سوم، پلاک ۸
تلفن: ۸۸۷۲۳۳۱۶ - ۸۸۷۱۷۴۵۸
دورنگار: ۸۸۷۱۹۲۳۲
تمام محتوای این سایت تحت مجوز بین‌المللی «کریتیو کامنز ۴» منتشر می‌شود.
