پنج شنبه، ۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۳
ایرنا: قرن‌هاست بشر با استفاده از کتاب، دانش، احساس و تجربه خود را گسترش می‌دهد و آن را برای نسل‌های بعد ماندگار می‌کند، پدیده‌ای که به مونس بسیاری از انسان‌ها تبدیل شد اما امروز با گسترش تکنولوژی و توسعه تمدن شکل جدیدی از کتاب این راه را در پیش گرفته است.
به گزارش ایرنا، کتاب الکترونیک چند سالی است در جهان گسترش یافته و ناشران تلاش می‌کنند محصولات خود را در کنار انتشار به صورت کاغذی، در این شکل جدید هم عرضه کنند.
با وجود اینکه پدیده‌های جدید الکترونیک و دیجیتال به سرعت وارد ایران می‌شود، کتاب الکترونیک جایی در بازار کشورمان نیافت. از یک سو تصور عمومی در ایران از کتاب الکترونیک، همان فایل پی دی اف است و از سوی دیگر معمولا قشر کتابخوان ترجیح می‌دهند کتاب را به صورت کاغذی مطالعه کنند نه روی موبایل، تبلت و کامپیو‌تر خود.
به تازگی سایت فیدیبو برای فروش کتاب الکترونیک آغاز به کار کرده است و شاید بتواند این پدیده دنیای مدرن را وارد جامعه ایرانی کند.
فیدیبو قرار است یکشنبه یازدهم اسفند ۹۲ به صورت رسمی رونمایی شود اما در حالی که هنوز کار خود را به صورت رسمی آغاز نکرده، با همکاری ۵۴ ناشر، ۱۳۵۹ کتاب را برای فروش در سایت قرار داده است.
مهدی فیروزان مدیرعامل موسسه شهرکتاب، مدیریت این سایت را هم بر عهده دارد اما فیدیبو زیرمجموعه شهر کتاب محسوب نمی‌شود و با هزینه شخصی فیروزان راه اندازی شده است.
خبرنگار حوزه کتاب و ادبیات ایرنا گفت‌و‌گویی با مدیر سایت فیدیبو انجام داده است که در زیر می‌خوانید:
** چرا اسم فیدیبو را برای سایت انتخاب کردید؟
در حوزه دیجیتال انتخاب اسم خیلی سخت است چون اسامی مختلف ثبت شده‌اند و نمی‌توان از آن‌ها استفاده کرد. یکی از راه‌هایی که علم رسانه پیشنهاد می‌کند استفاده از مخفف هاست. فیدیبو مخفف فیروزان دیجیتال بوک است.
** یعنی این سایت ربطی به موسسه شهرکتاب که شما مدیرعامل آن هستید ندارد؟
من یک بنیاد فناوری اطلاعات تشکیل داده‌ام که دو طرح در دست کار دارد. یک سایت اطلاع رسانی که اوایل سال آینده آغاز به کار می‌کند و سایت فیدیبو دو طرح بنیاد من است. شهرکتاب این همه بودجه نداشت که در چنین طرحی سرمایه گذاری کند. به ثمر رساندن طرح ایجاد سایت فروش کتاب الکترونیک هم نیاز به سرمایه زیادی دارد و هم حوصله زیاد. موسسه شهر کتاب امکان این را نداشت که حدود دو سال برای آزمون و خطای این طرح سرمایه گذاری کند. طراحی نرم افزار و راه اندازی سایت فیدیبو حدود یک میلیارد تومان هزینه داشت.
** هزینه‌های راه اندازی سایت را از کجا تامین کردید؟
کسانی که من را از نزدیک می‌شناسند می‌دانند که همیشه در کنار کارهای فرهنگی، کارهای اقتصادی هم دنبال می‌کنم تا بتوانم در امور فرهنگی سرمایه گذاری کنم. سرمایه‌ای که برای راه اندازی این سایت در نظر گرفته شده را وقف کرده‌ام تا همیشه به عنوان پشتوانه سایت باقی بماند و بتواند در آینده با قدرت به کار خود ادامه دهد.
این کار یک اتفاق تمدنی است که اگر هم من در این زمینه اقدام نمی‌کردم باید دیگران آن را انجام می‌دادند. ایجاد سایت کتاب الکترونیک نیاز به پول و حوصله زیادی دارد. پول این کار را افراد زیادی دارند اما حوصله را نه.
** قشر کتابخوان عادت کرده است که کتاب‌ها را به صورت کاغذی مطالعه کند. چه ضرورتی در ذهن شما وجود داشت که به سمت فروش کتاب الکترونیک رفتید و چه برنامه‌ای برای قبولاندن این پدیده در جامعه ایرانی دارد؟
کتاب کاغذی تا ابد در تاریخ تمدن بشر باقی می‌ماند و امکان حذف شدن آن به وسیله هیچ نوع پدیده دیجیتال، فنی و تکنولوژیک وجود ندارد. کاغذ از هر وسیله دیگری برای خواندن بهتر است اما کتاب الکترونیک یک ضروت تکنولوژیک و تمدنی در جهان است. دست ما نیست که به عنوان یک ملت، دولت یا قاره تصمیم به بودن یا نبودن آن بگیریم. همانطور که دست ما نیست که تصمیم بگیریم ماهواره باشد یا نه. نظیر چنین بحث‌هایی در زمان ورود فکس به ایران هم مطرح شده بود.
کتاب الکترونیک به دلیل سهل الوصول بودن، امکاناتی که از نظر تکنولوژیک دارد و آسان بودن خرید، کار را برای قشر کتابخوان بسیار راحت می‌کند.
ایران در حوزه خط‌های راست به چپ مثل فارسی، عربی و اردو، در زمینه کتاب الکترونیک پیشگام است و فیدیبو نخستین شبکه‌ای است که چنین آثاری عرضه می‌کند. این در حالی که است که فیدیبو کتاب‌هایی با خط چپ به راست هم عرضه می‌کند و در شش ماه آینده با سه سایت معتبر در حوزه کتاب الکترونیک قرارداد امضا خواهد کرد تا کتاب‌های این سایت‌ها را هم به معرض فروش بگذارد.
** عموم مردم در ایران تصور می‌کنند کتاب الکترونیک همان فایل پی دی اف است. نرم افزاری که شما طراحی کرده‌اید چه تفاوتی با فایل پی دی اف دارد؟
فایل پی دی اف، قدرت دفاع از حقوق ناشر و مولف را ندارد و هر کسی می‌تواند یک کتاب را به صورت پی دی اف در سایت خود عرضه کند اما کتاب الکترونیک چون ملزم به قرارداد با ناشر است و هر کتابی که دانلود می‌شود برای خریدار کد گذاری می‌شود، امکان دزدی، جعل و تضییع حقوق مادی و معنوی ناشر و مولف را ندارد.
از سوی دیگر کتاب الکترونیک مانند پی دی اف ثابت نیست، امکان این را دارید که رنگ و خط کتاب را تغییر دهید، یادداشت برداری کنید و بخشی از کتاب را در جای دیگری کپی کنید. این امکانات به هیچ وجه در پی دی اف وجود نداشت. به این دلیل دنیا به سمت کتاب پی دی اف نرفت و به کتاب الکترونیک تمایل پیدا کرد. سایت‌های معتبری مانند آمازون و کوبو و همین طور تمام ناشران بزرگ دنیا بخش فروش کتاب‌های الکترونیک را راه اندازی کرده‌اند.
** مقداری هم درباره راه اندازی سایت و نحوه کار آن توضیح دهید.
با هزینه بالا حدود یک سال و نیم برای طراحی و ساخت تکنولوژی این سایت وقت صرف کردیم تا بتواند کارهای ناشر و خریدار کتاب را آسان کند. در حال حاضر همه ناشران می‌توانند با یک ایمیل با سایت تماس بگیرند و کتاب‌های خود را با فرمت قابل قبول نرم افزار سایت برای ما ارسال کنند. پس از ارسال یک کتاب از سوی ناشر، حداکثر چهار تا پنج ساعت طول می‌کشد که این کتاب آماده فروش بر روی سایت شود.
برای جلوگیری از هرگونه تضییع حقوق کپی رایت، تقاضای ما از کلیه ناشران این است که در چارچوب قرارداد با فیدیبو کار کنند. چون زمانی که قرارداد می‌بندند حقوقشان روشن است و می‌توانند هر روز میزان فروش کتاب‌های خود را در سایت بررسی کنند. به این طریق حقوق ناشران و سایت حفظ می‌شود و کتاب‌ها در کمتر از یک دقیقه در دور‌ترین نقاط جهان امکان دانلود شدن خواهد داشت.
** قیمت فروش کتاب‌ها در سایت چگونه تعیین می‌شود؟
منطق فروش کتاب الکترونیک حدود ۶۰ درصد قیمت پشت جلد کتاب کاغذی است اما ما به ناشران اجازه داده‌ایم که خودشان برای محصولات خود قیمت گذاری کنند. ناشران می‌توانند پایین‌تر یا بالا‌تر از ۶۰ درصد را برای کتاب‌هایشان تعیین کنند.
** چه برنامه‌ای برای همکاری با تعداد بیشتری از ناشران در فیدیبو دارید؟
در این مدت با برخی از ناشرانی که کتاب‌هایشان به صورت پی دی اف سرقت شده بود تماس گرفتیم. متقاعد کردن برخی از آن‌ها طول کشید اما در نهایت با آن‌ها به توافق رسیدیم که آثارشان به صورت الکترونیک به فروش برسد. در حال حاضر با همکاری ۵۴ ناشر، ۱۳۵۹ کتاب در سایت فیدیبو در معرض فروش قرار دارد.
برای مراسم رونمایی سایت هم محل اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران را در نظر گرفتیم تا فرصت گفت‌و‌گو با همه ناشران را پیدا کنیم و آن‌ها را در جریان فعالیت‌های خود قرار دهیم. در مدتی که سایت فیدیبو به صورت غیر رسمی آغاز به کار کرده است، خیلی از ناشران با ما تماس گرفته‌اند و خودشان برای همکاری با سایت اعلام آمادگی کرده‌اند.
** فکر می‌کنید چه آینده‌ای در انتظار فیدیبو است؟
هر اتفاقی که در دنیا برای کتاب الکترونیک رخ می‌دهد بر سر سایت فیدیبو هم خواهد آمد. یکی از برنامه‌های ما این است که هر تکنولوژی جدیدی که در زمینه کتاب الکترونیک ایجاد شود را به امکانات سایت اضافه کنیم. خدمات جدیدی برای سایت طراحی شده که قصد داریم هر ماه بخشی از آن را در سایت قرار دهیم.
** انتظار درآمد زایی هم از این سایت دارید؟
قطعا این انتظار وجود دارد اما اینکه چه زمانی که سرمایه‌ای که برای راه اندازی سایت هزینه شده بازگردد مشخص نیست.
نشانی: تهران، خیابان شهید بهشتی، خیابان شهید احمدقصیر (بخارست)، نبش کوچه‌ی سوم، پلاک ۸
تلفن: ۸۸۷۲۳۳۱۶ - ۸۸۷۱۷۴۵۸
دورنگار: ۸۸۷۱۹۲۳۲
تمام محتوای این سایت تحت مجوز بین‌المللی «کریتیو کامنز ۴» منتشر می‌شود.
